Ana Sayfa › Kurumsal › Haberler
Yıl 2024 2023 2022 2021 2020 2019 2018 2017 2016 2015 2014 2013 2012 2011 2010 2009 2008
ÖZET
Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü’nün ev sahipliğinde Antalya’da düzenlenen WMO Klimatoloji Komisyonu (CCl) 15. Oturumu 19 Şubat 2010 tarihinde Belek-Antalya’da başladı.
WMO Klimatoloji Komisyonu 15. Oturumu'nun başlangıcında, Çevre ve Orman Bakanı Sayın Prof. Dr. Veysel EROĞLU, WMO Türkiye Daimi Temsilcisi ve Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürü Sayın Mehmet ÇAĞLAR, WMO Genel Sekreteri Sayın Michel JARRAUD ve 14. Klimatoloji Komisyonu Başkanı Sayın Pierre BESSEMOULIN birer açılış konuşması yaptı.
Komisyon Oturumunun ilk gününde Aday Gösterme ve Seçim Komiteleri belirlendi.
Komisyon, oturumunun ikinci gününde 2010-2014 tarihleri arasındaki 4 yıllık dönem için CCl çalışmalarını yürütecek yöneticilerini seçerek çalışmalarını devam ettirdi. Bu kapsamda delegeler ittifakla; 15. Klimatoloji Komisyonu Başkanlığı için Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Okyanus ve Atmosfer Teşkilatından (NOAA) Dr. Thomas C. PETERSON, Başkan Yardımcılığı için Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü'nden Serhat ŞENSOY'u seçti. Komisyon, daha sonraki günlerde çalışma dokümanlarını görüştü. Bazı dokümanlar delegelerin görüş ve önerileri dikkate alınarak güncellendi ve kabul edildi.
189 ülkenin üyesi olduğu Dünya Meteoroloji Teşkilatı'nın dört yılda bir yaptığı Klimatoloji Komisyonu 15. Toplantısına yaklaşık 80 ülkeden 250 bilim adamı, uzman ve delege katılım sağladı. Komisyon çalışmalarını 24 Şubat 2010 Çarşamba günü tamamladı.
Oturumun açılış bölümünde, Çevre ve Orman Bakanı Sayın Prof. Dr. Veysel EROĞLU, WMO Türkiye Daimi Temsilcisi ve Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürü Sayın Mehmet ÇAĞLAR, WMO Genel Sekreteri Sayın Michel JARRAUD ve 14. Klimatoloji Komisyonu Başkanı Sayın Pierre BESSEMOULIN birer açılış konuşması yaptılar.
Çevre ve Orman Bakanı Sayın Prof. Dr. Veysel EROĞLU Çevre ve Orman Bakanı Prof. Dr. Veysel EROĞLU, konuşmasında Dünya Meteoroloji Teşkilatı'nın daimi organlarından olan Klimatoloji Komisyonu'nun, üye ülkelerin uzmanlarından oluştuğunu söyleyerek, komisyonun iklim servisleriyle ilgili olarak üye ülkelere katkılarda bulunduğunu ve üye ülkelerin uymakla yükümlü oldukları usul ve esasları belirlediğini kaydetti.
Klimatoloji Komisyonu'nun da aralarında bulunduğu teknik komisyonların dört yılda bir toplandığını, bu oturumlara teknik komisyon üyesi uzmanların ülke delegesi olarak katıldıklarını anlatan Bakan Eroğlu, bu oturumlar esnasında bir sonraki dört yıllık dönem için ilgili Komisyon için başkan ve başkan yardımcısının seçildiğini ve uzman panelleri ile çalışma gruplarının da şekillendirildiğini ifade etti.
Bu yıl da komisyonun yeni yönetim kadrosunu seçeceğini ve önümüzdeki dört yıl için yapılacak işleri planlayacağını belirten Bakan Eroğlu, şöyle konuştu:
''İklim sistemi, okyanus, buz küre, yer küre, biyosfer ve atmosfer arasındaki karmaşık etkileşimlerin bir neticesidir. Bu karmaşık sistemi anlamak için radarlar, yani gözlemler çok önemlidir. İklim, genellikle uzun yıllar boyunca hemen hemen aynı kalan ortalama hava durumudur. Hava durumu ise bir bölgedeki sıcaklık, rüzgar, yağış gibi parametrelerin kısa süreli değişimlerini gösterir. Bildiğiniz üzere hava ve iklim sınır tanımaz. Bizler atmosfer davranışlarını analiz etmek, tahlil etmek, anlamak ve tahmin etmek zorundayız.''
Çevre ve Orman Bakanı Eroğlu, geçen yıl Türkiye'nin 5. Dünya Su Forumu, Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli'nin (IPCC) 30. Oturumu ve BM Çölleşmeyle Mücadele Sözleşmesi Oturum Toplantıları gibi çok önemli uluslararası toplantılara ev sahipliği yaptığını dile getirdi.
Geçen yıl Eylül ayında Cenevre'de toplanan 3. Dünya İklim Konferansı'nın en önemli çıktısının Küresel İklim Hizmetleri Çerçevesi'nin teşkil edilmesi kararı olduğunu hatırlatan ve bu çerçevenin iklim servisleri alanındaki büyük bir ihtiyacı karşılayacağına inandığını vurgulayan Eroğlu, sözlerine şöyle devam etti:
"IPCC'nin 4. Değerlendirme Raporu'na göre, son 100 yılda küresel ortalama sıcaklıklarda 0,74 °C artış olmuştur ve bilim adamları 21. yüzyılın sonuna kadar küresel ortalama sıcaklıklarda önemli yerel farklılıklarla birlikte 2-6 °C arasında artış beklemektedirler.''
Bakan Eroğlu, Türkiye'nin 26 Ağustos 2009 itibarıyla Kyoto Protokolü'ne resmen taraf olduğunu da belirtti.
Türkiye'nin iklim değişikliğinin olumsuz etkilerine karşı en hassas bölgeler arasında bulunan Akdeniz havzasında yer aldığını altını çizen Bakan Eroğlu, bakanlığının koordinasyonunda ve ilgili bütün kurum ve kuruluşların işbirliğiyle ülkenin önceliklerini tanımlayan Ulusal İklim Değişikliği Strateji Belgesi'nin hazırlandığını kaydetti.
Bakan Eroğlu, Bakanlığına bağlı Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü'nün aylık, mevsimlik, yıllık ve uzun yıllık iklim değerlendirmeleri yaptığını vurgulayarak, bu değerlendirmelerin Dünya Meteoroloji Teşkilatı'nın ''İklim Durum Raporları''na da katkı sağladığına dikkati çekti.
Çevre ve Orman Bakanı Eroğlu, kurumun uluslararası çalışma gruplarına aktif katılımının da sağlandığına vurgu yaparak, yakın zamanda Dünya Meteoroloji Teşkilatı 6. Bölge Doğu Akdeniz Virtüel Bölgesel İklim Merkezi olduğunu ve web sitesi aracılığıyla bölgedeki 10 ülkeye iklim görüntüleme ve mevsimlik tahmin ürünleri sunduğunu ifade etti. Eroğlu, ''Geçtiğimiz günlerde Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü'nün web sitesini ziyaret ettim. Günde 3 milyon kişi bu siteyi ziyaret ediyor'' diye konuştu.
Eroğlu, bu iklim tahmin ve bilgi hizmetlerinin bölgedeki su, tarım, balıkçılık, sağlık, ormancılık, ulaşım, turizm, enerji ve afet risk yönetimi gibi hassas sektörlerin karar alıcılarına bilgi sağlayarak bölgenin ekonomik ve sosyal gelişimine katkıda bulunduğunu kaydetti.
Bakan Eroğlu, hava tahminlerinde de DMİ'nin yüzde 90 başarı oranına ulaştığını, son olarak Antalya ve Edirne'de yaşanan sel felaketinde önceden yapılan uyarılar sayesinde daha fazla can ve mal kaybının önüne geçildiğine dikkati çekti.
Eroğlu, küresel iklim değişikliğine de işaret ederek, ''Küresel kriz çıkmasaydı, küresel iklim değişikliği dünyanın birinci gündemi olacaktı'' dedi.
Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürü Mehmet ÇAĞLAR da kurum olarak ülke genelinde 450 noktada iklim, hava tahmini ve erken uyarılara yönelik yer ve yukarı atmosfer gözlemleri yaptıklarını anlattı. Uluslararası işbirliğiyle uyduların her 15 dakikada bir gözlemler yaptığına değinen Çağlar, dört yerde de radar gözlemlerinin devam ettiğini, radar gözlemi sayısının yakında 10'a yükseleceğini bildirdi.
Hava tahmini ve erken uyarıların kurumu tarafından yapıldığını kaydeden Mehmet ÇAĞLAR, bu gözlemler sayesinde turizmden sağlığa, adaletten tarım ve ulaşım sektörüne kadar pek çok sektöre bilgi sağlandığını ifade etti.
Mehmet ÇAĞLAR, iklim değişikliğinin ortaya çıkardığı problemlerin, kalkınmanın önüne ciddi engeller çıkardığını ve bu engellerin gün geçtikçe artması yüzünden ülkelerin yeni tedbirlere başvurma zorunluluklarının ortaya çıktığını belirtti. Çağlar, şunları söyledi:
''Antalya'da düzenlenen Dünya İklim Araştırma Programı Ortak Bilimsel Komitesinin 31'inci oturumu ve Değişen İklim ve Sürdürülebilir Kalkınma İçin İklim Hizmeti Talepleri Teknik Konferansı'nda 1980'den 2007'ye kadar meydana gelen felaketlerin % 90'ının doğal afetler olduğu ve ölümlerin % 70'ine, ekonomik kayıpların ise yüzde 75'ine meteorolojik, hidrolojik veya iklimle ilişkili, fırtınalar, seller, kuraklıklar, ekstrem sıcaklıklar gibi olayların sebep olduğu belirtilmiştir.''
Daha sonra kürsüye gelen, Dünya Meteoroloji Örgütü Genel Sekreteri Sayın Michel JARRAUD, “Benim için WMO Klimatoloji Komisyonu 15. Oturumunun açılışında bulunmak zevk. WMO adına, Türkiye Cumhuriyeti’ne Ekselansları aracılığıyla, güzel şehir Antalya’da bu toplantının ev sahipliğini yapmaları nedeniyle şükranlarımı sunuyorum. Eski coğrafyada Anadolu'nun bu bölgesi “Pamphylia” olarak biliniyordu. “Pamphylia”nın anlamı “bütün oymakların yurdu” demektir ve tüm delegeleri evlerindeymiş gibi hissettiren Pamphylia'nın bir WMO toplantısına ev sahipliği yapması anlamlıdır.
Dünya Meteoroloji Teşkilatı Türkiye Daimi Temsilcisi ve Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürü Sayın Mehmet ÇAĞLAR’a minnettarlığımı sunuyorum. Aynı zamanda bu toplantının başarılı geçmesi için mükemmel düzenlemeler yapan ve sıcak ev sahipliği sunan onun görevlilerini de kutluyorum." dedi Jarraud, DMİ'nin WMO’nun ilk üyelerinden olduğuna dikkati çekerek, kurumun 1949’dan bu yana WMO Programlarını ve faaliyetlerini destekleyen bir geleneği olduğunu belirtti ve “Değişen İklim ve Sürdürülebilir Kalkınmaya Yönelik İklim Hizmetleri İhtiyaçları” konulu teknik konferansa ev sahipliği yaptığı için DMİ'ye WMO adına teşekkürlerini sundu.
Michel JARRAUD, Kasım 2005 yılında Pekin’de yapılan 14. Komisyon Toplantısından bu yana görev yapan Başkan Pierre BESSEMOULIN, Başkan Yardımcısı Wang SHOURONG, Açık Alan Programı Grupları, Uzman Ekipleri ve Raportörlere katkıları için de teşekkür etti.
Geçen 4 yıllık dönemde, iklim sorunları alaka kazanmaya devam ettiğini ve buna paralel olarak, WMO'nun ekonomik krize ve sıfır nominal büyümeye rağmen iklimi anlamak için çabalarını artan bir şekilde sürdürdüğünü kaydeden Jarraud konuşmasına şöyle devam etti:
"Ancak, bu sınırlamalar bile, bizim toplum olarak iklim sorunları alanında bu ara dönemde önemli kilometre taşları başarmamıza engel olamadı. Bazılarından bahsetmem gerekirse:
Jarraud, CCl'nin Dünya İklim Veri ve İzleme Programı ve İklim Bilgi ve Tahmin Hizmetleri (CLIPS) projesini içeren Dünya İklim Uygulamaları ve Hizmetleri Programı kapsamında baş sorumlulukları olduğunu belirterek, GFCS'nin ilgili bileşenleriyle bu temel faaliyetleri ayrıntılı ve uygun bir şekilde eşleştirmek gerekecek ve böylece diğer WMO Programları girdilerini tamamlayıcı olacak dedi. Aynı zamanda WMO'nun iklim değişikliği indis analizi için bilgiye erişimi ve araçlarını da içine alan çeşitli zaman ölçeklerinde iklim sistemini izlemeyi iyileştirdiğini söyleyen Jarraud, WMO'nun şu anda Uzun Vadeli Tahminler için Küresel Üretim Merkezleri (GPCs), Bölgesel İklim Merkezleri (RCCs) ve Bölgesel İklim Bakış Forumu (RCOF) gibi faaliyetleri başlattığını ve bunları geliştirme çabalarını sürdürdüğünü kaydetti.
Michel JARRAUD, bu mekanizmaların iklim anomalilerinin ve ilgili ekstremlerinin etkilerini proaktif olarak azaltıcı mahiyette kullanıcı topluluklarına yardımcı olma konusunda giderek daha fazla kullanıldığını dile getirdi.
Jarraud, konuşmasını tamamlarken, gelecek dört yılın CCl'e heyecan verici fırsatlar olduğu kadar büyük sorumluluklar da getireceğini, bu oturumdaki kararların ve önerilerin tüm ülkeleri etkileyeceğini, bu nedenle gelişme yolundaki ülkelerin teknik komisyonların çalışmalarına etkin katılımını önemli gördüğünü söyledi.
Komisyon, oturumunun 2. gününde 2010-2014 tarihleri arasındaki 4 yıllık dönem için Komisyon (CCl) çalışmalarını yürütecek yöneticilerini seçerek çalışmalarını devam ettirdi. Bu kapsamda delegeler ittifakla; 15. Klimatoloji Komisyonu (CCl) Başkanlığı için Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Okyanus ve Atmosfer Teşkilatı'ndan (NOAA) Dr. Thomas C. PETERSON ve Başkan Yardımcılığı için Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü'nden Serhat ŞENSOY'u seçti.
CCl Yönetim Grubu Başkan ve Başkan Yardımcısının yanı sıra, 4 İklim Uzmanları için Komisyon Açık Paneli (OPACE) için toplamı 10'u geçmeyecek sayıda eş başkanı içermektedir. Komisyon 15. Oturumunda, oybirliği ile 4 OPACE için aşağıdaki eş başkanları seçti:
OPACE 1- İklim veri yönetimi
William WRIGHT (Avustralya)
Song LIANCHUM (Çin)
OPACE 2- İklim değişikliği İzleme ve Değerlendirme
Manola BRUNET (İspanya)
Fatima DRIOUECH (Fas)
OPACE 3- İklim ürünleri ve hizmetleri
Kiyohanu TAKANO (Japonya)
Jean Pierre CERON (Fransa)
OPAG 4- Adaptasyon ve risk yönetimi için iklim bilgileri
Albert MATRIS (Hollanda Antiller)
Rodney MARTINEZ (Ekvator)
Çalışma dokümanları üzerinde yapılan görüşmelerde alınan en önemli karar, Komisyonun WP 13’e göre Uzman Grupları anlamında küçülme kararı almasıdır. WMO ve delegelerden gelen öneriler doğrultusunda 14 Uzman Grubundan sadece 5’inin devam etmesine diğer 9 tanesinin ise tekrar oluşturulmamasına karar verildi.
Komisyon çalışmalarını 24 Şubat 2010 Çarşamba günü tamamladı.
ÖZET
Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü’nün ev sahipliğinde Antalya’da düzenlenen ve 16 Şubat 2010 tarihinde başlayan “Değişen İklim ve Sürdürülebilir Kalkınmaya Yönelik İklim Hizmetlerinin İhtiyaçları” konulu teknik konferans 3 gün sürdü. Konferansa 70’in üzerinde ülkeden 170’den fazla bilim adamı ve uzman katıldı. 32 bildiri ve 18 poster sunumu yapıldı. Her oturumdan sonra soru-cevap ve tartışma bölümleri oldu. Türkiye'den İstanbul Teknik Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet KARACA’nın ilk oturuma başkanlık ettiği konferansa, Genel Müdürlüğümüzden 2 bildiri ve 3 poster sunumu ile katılım sağlandı.
Konferansın son günü, Ortak Bilim Komitesi (JSC)’ile beraber özel bir oturum düzenlendi ve Ortak Bilim Komitesi yaptığı çalışmaları sundu.
Konferans süresince, bilim insanları ve uzmanlar iklim değişikliği ve değişebilirliğinin topluma yansımaları; iklim değişikliklerinin sürdürülebilir kalkınmaya etkileri; bu etkileri azaltmak ve önlemek için gerek duyulan iklim hizmetleri; iklim değişikliğine uyum ve risk yönetimi faaliyetleri; iklim tahmini ve erken uyarı çalışmaları; iklim hizmetlerini sağlayanlar ve bunları kullananlar arasındaki iletişimler, ortaklıklar ve işbirliklerinin geliştirilmesi gibi iklimle ilgili birçok konuyu tartıştılar. Konferans sonunda, 19–24 Şubat 2010 tarihlerinde yapılacak WMO Klimatoloji Komisyonu’nun 15. Oturumunun gelecek çalışmalarına ışık tutacak, 50’den fazla öneri ve orta ve uzun vadeli eylem belirlendi.
Konferans DMİ ve WMO web sitelerinde canlı olarak yayınlandı. Bu sayede konferansa katılamayan ilgililerin de konferansı izlemesi mümkün oldu.
Konferansın açılış bölümünde; Çevre ve Orman Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sayın Mustafa ELDEMİR, WMO Klimatoloji Komisyonu Başkanı Dr. Pierre BESSEMOULIN, WMO İklim Tahmini ve Uyum Bölümü Müdürü Sayın Manavva K. SIVAKUMAR, Dünya İklim Araştırma Programı (WCRP) Ortak Bilim Komitesi (JSC) Başkanı Dr. Antonio BUSALACCHI ve WMO Hidroloji ve Su Kaynakları Bölüm Başkanı Dr. Avinash TYAGI ve Genel Müdürümüz Sayın Mehmet ÇAĞLAR birer konuşma yaptı.
Eldemir, konuşmasında iklim değişikliğinin sürdürülebilir kalkınmanın önünde ciddi engeller çıkardığını ve bu engellerin gün geçtikçe artmasından dolayı ülkelerin yeni tedbirlere başvurma zorunluluklarının ortaya çıkmasına neden olduğunu belirtti.
Dünya Meteoroloji Teşkilatı ve Dünya İklim Araştırma Programının ortaklaşa düzenlediği böyle önemli bir organizasyona ev sahipliği yapmaktan duyduğu memnuniyeti ifade eden ELDEMİR, dünyamızın bu güne kadar karşı karşıya kaldığı en zor problemlerden biri konumundaki iklim değişikliğiyle mücadele çabalarına önemli katkılar sağlayacağına inandığını söyledi.
Mustafa ELDEMİR, WMO üyesi ülkelerdeki ulusal meteoroloji ve hidrometeoroloji servislerinin hava, iklim ve su konularında vereceği bilgilerin idarecilerin zamanında doğru karar vermelerinde etkili olacağına değinerek, geçtiğimiz yıl gerçekleştirilen 3. Dünya İklim Konferansı ile WMO’nun gösterdiği çabaların takdirle karşılandığını ve ülke olarak da Küresel İklim Hizmetleri Çerçevesini (GFCS) destekleyerek üstlerine düşeni içtenlikle yerine getirmeye hazır olduklarını belirtti.
Türkiye’nin Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) Dördüncü Değerlendirme Raporu’na göre iklim değişikliğinden en fazla etkilenecek olan Akdeniz Havzasında yer aldığını ve iklim değişikliğinin özellikle artan orman yangınları, su yetersizliği, kuraklık, erozyon ve bunlara bağlı ekolojik bozulmalar gibi olumsuz yönlerinden etkileneceğini ifade etti.
Sayın Eldemir konuşmasında devamla, Türkiye’nin son yıllarda sera gazı emisyonlarını kontrol altına alma ve iklim değişikliğine uyum sağlama konusunda kendi ulusal kaynakları ile ciddi gayret gösterdiğini belirterek bu çerçevede Atık Yönetimi Eylem Planı, Tarımsal Kuraklık Eylem Planı, ormanları koruma, ağaçlandırma ve yutak alanları arttırma faaliyetleri, taşkın erken uyarı sisteminin kurulması, kuraklığa dayanıklı türlerin ve modern sulama tekniklerinin kullanımı ve etkin su yönetimindeki faaliyetlerin bulunduğunu; Sayın Bakanımızın başkanlık ettiği İklim Değişikliği Koordinasyon Kurulu’nun Sekretaryasını yürüten Bakanlığın, iklim değişikliği kapsamındaki çalışmaları desteklediğini dile getirdi.
İklim hizmetlerinin üretilmesinden ve dağıtımından, ulusal meteoroloji ve hidrometeoroloji servislerinin sorumluluğunda olduğunu ve Türkiye’de de bu görevi Bakanlığımıza bağlı Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü’nün yürüttüğünü sözlerine ekleyerek konferansın ülkemize olduğu kadar insanlığa da hayırlı hizmetlere vesile olmasını temenni ettiğini belirtti.
Daha sonra kürsüye gelen, WMO Klimatoloji Komisyonu Başkanı Dr. Pierre BESSEMOULIN, “ülkeler, bilimsel ve operasyonel kurumlar ve sektörel karar verme mercileri arasında şimdiye kadar görülmemiş ortak bir çalışma gerektiren konferansın çıktıları, Klimatoloji Komisyonuna gelecekteki aktivitelerini planlama konusunda önemli bir katkı sağlayacaktır.” dedi.
Bessemoulin’den sonra söz alan WMO İklim Tahmini ve Uyum Bölümü Müdürü Sayın Manavva K. SIVAKUMAR, iklim değişikliği ve değişebilirliği konusunda sosyal uyumun sağlanabilmesi için iklim bilgileri ve ürünleri ile iklim servislerinin iyi yönlendirilmeleri gerektiğini belirtti.
WMO Türkiye Daimi Temsilcisi ve Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürü Sayın Mehmet ÇAĞLAR ise, yaptığı konuşmada şunları ifade etti:
“Son 60 yılda, Dünya Meteoroloji Örgütü uluslar arası işbirliği çalışmalarında çok büyük gayret sarf etmiştir. Sürdürülebilir kalkınma tüm kesimlerin ortak amacıdır ve WMO bugün sürdürebilir kalkınma için iklim hizmeti ihtiyaçlarını belirlemeye çalışmaktadır. Çünkü sürdürülebilir kalkınmanın önündeki en büyük engellerden biri de iklim değişikliğidir. Bu yüzden “Değişen İklim ve Sürdürülebilir Kalkınmaya Yönelik İklim Hizmetlerinin İhtiyaçları Konferansı”na çok büyük önem veriyor ve bunu iklim çalışmaları alanında bir kilometre taşı olarak görüyoruz.”
Başkan: Prof. Dr. Mehmet KARACA, Raportör: R.K.KOLİ
Sayın Eileen yaptığı sunumda hükümetlerin, toplulukların, işyeri ve kaynak yöneticilerinin değişen iklim koşullarına esnekliği geliştirmek ve etkilenebilirliği azaltmak için politika ve önlemler geliştirme çabalarının artarak devam ettiğini belirtti. Bu çabaların hem bugünün iklimi ve ekstrem olaylarına hitap etmesi, hem de gelecekteki iklim değişikliği planlarını desteklemesi gerektiğini vurguladı.
Sayın Eileen, 3. Dünya İklim Konferansı (WCC-3) Deklarasyonu’nda “Küresel İklim Hizmetleri Çerçevesi”nin oluşturulması kararının alındığını ve bu çerçevenin bilim-toplum ortaklığını güçlendirme yolunda fırsatlar yaratacağını belirtti.
Sayın Leslie Malone yaptığı sunumda, 1980’den 2007’ye kadar meydana gelen felaketlerin %90’ının doğal afetler olduğunu ve can kayıplarının %70’inin ve ekonomik kayıpların %75’inin meteorolojik, hidrolojik veya iklimle ilişkili, tropikal siklonlar, fırtınalar, seller, kuraklıklar ekstrem sıcaklıklar gibi olayların sonucu olduğunu anlattı. Bayan Malone ayrıca, BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi Bali Eylem Planı’nda ülkelerin iklim değişikliğine uyumunda kritik bileşen olan afet risk yönetimiyle ilgili taleplerin altını çizerek etkili afet risk yönetiminin bileşenlerini i) Risk değerlendirmesi, ii) Erken uyarı sistemi yoluyla risk azaltma, iii) Hava koşullarına endeksli sigorta sistemi yoluyla mali risk transferi şeklinde özetledi.
Sayın Srinivasan sunumunda, iklim bilgilerinin karar alıcı ve uygulayıcılarının ancak iklim ve elverişsiz hava şartlarına karşı alacağı önlemlerde pozitif bir etki yaratması durumunda bir değeri olduğunu vurguladı. Ulusal Meteoroloji ve Hidroloji Servisleri tarafından üretilen güvenilir iklim ve hava bilgilerinin afete önceden hazırlık için gerekli olan erken uyarı hizmetlerinde hayati öneme sahip olduğunu belirterek, bu amaçla kullanıcılar ve iklim hizmetlerinin üreticileri arasında bağlantı kuracak bir proje başlatıldığını duyurdu.
Sayın Stone sunumunda, Avustralya’nın yıllar arası yağış değişkenliğinin ve tarımsal verim değişikliğinin oldukça yüksek olduğunu ve bu etkinin El-Nino etkisiyle daha da güçlendiğini belirtti. Avustralya’da mevsimlik tahminlerin ekstrem hava olaylarına karşı tarımsal ürünün etkilenebilirliğini azaltılmasında çok önemli olduğunu, özellikle de bu tahminlerin ekin ve otlak simülasyon modelleri ile birlikte, kullanıcılarla katılımcı ve devamlılık arz eden bir yapıda olması durumunda azami yararın elde edileceğini vurguladı.
Sayın Stone, Hammer (2000)’ın bir sözünü hatırlattı: “İklim tahminlerinin yönetim kararlarını değiştirmediği sürece hiçbir değeri yoktur.” Bu yönetim kararları ekim ve hasat zamanı planlaması, gübre uygulanması gibi lojistikten taktiğe doğru ve de bitki tipi ve münavebe, nadas ve arazi kullanımı gibi stratejik kararlar şeklinde genişlik gösterdiğini söyleyen Stone, bu karar alma süreçlerine uygun iklim modelleri ve tahmin sistemleri geliştirilmelidir dedi.
Sayın Wratt sunumunda Yeni Zelanda’da hidrolojist ve iklim bilimcilerin sıcaklık ve yağışın mevsimlik tahminleri, toprak nemi ve nehir akımları konusunda nasıl birlikte çalıştıklarını anlattı. Sayın Wratt mevsimlik tahminlerin 3 ay için yapıldığını ve her ayın başında güncellendiğini belirtti. Ayrıca, normal periyodu olarak 1971–2000 döneminin kullanıldığını ve sıcaklık ve yağışın alansal dağılımına göre seçilen 6 adet tahmin bölgeleri olduğunu, şu anda web üzerinden hizmet verdiklerini ve üye olan son kullanıcıların e-postalarına raporun linkini gönderdiklerini ifade etti.
Sayın Wratt istasyonlarının çoğunun otomatik olduğunu ve günlük verileri merkezdeki iklim veritabanına (CLIDB) aktardıklarını, mevsimlik tahminlerin için rutin olarak doğrulama çalışmalarının yapıldığını ifade eden Sayın Wratt, Yeni Zelanda’daki mevsimlik sıcaklık ve yağış tahminleri konusunda yapılan araştırmalardan da söz etti.
Sayın Şensoy, iklim sisteminin atmosfer, buz küre, yer küre ve okyanuslar arasındaki karmaşık ilişkilerin bir sonucu olduğunu belirterek özellikle endüstri devriminden sonra insanoğlunun fosil yakıtlar kullanımı sonucu atmosferin bileşimini bozduğunu belirtti.
Serhat ŞENSOY, iklim değişikliğinin istatistiksel olarak ortalama dağılımının kayması şeklinde karakterize edildiğini, ortalamanın kaymasının ise ekstrem olay eşiğini değiştirerek daha fazla sayıda ekstrem olay görülmesi olasılığını arttırdığını söyledi.
Sayın Şensoy, IPCC 4. Değerlendirme Raporuna ve iklim indislerine göre, 21 yüzyılın sonlarına doğru çeşitli emisyon senaryoları için Akdeniz havzasında sıcaklıklarda 2–5°C artış, yağışlarda ise %20’ye varan azalmalar beklendiğini bu durumun suyun zaten sınırlayıcı faktör olduğu Akdeniz çanağında kuraklığı, tuzluluğu ve buharlaşmayı arttırarak tarımsal ürün rekoltesini düşüreceğini, sulama gereksinimini arttıracağını anlattı.
Türkiye’de hidrolojik açıdan 26 nehir havzası bulunduğunu, bunlardan 17 sinde su sıkıntısı olmadığını söyleyen Şensoy, bununla birlikte Meriç, Ergene, Sakarya, Kızılırmak ve özellikle Küçük Menderes’in su stresi ile karşı karşıya olduğunu belirtti.
Sayın Şensoy ayrıca DMİ’nin sunduğu, iklim değerlendirmeleri, hasat zamanı tahmini, ürün izleme ve verim tahmini, fenoloji atlası, tarımsal don uyarısı gibi zirai meteorolojik iklim ürünlerinden de bahsetti.
7 yıllık tecrübeye dayanan ve CIIFEN tarafından Güney Batı Amerika Bölgesinde Bolivya, Şili, Kolombiya, Peru ve Venezüella’da başarılı bir şekilde yürütülen yaklaşımı anlattı.
Sayın Mokssit sunumunda, WMO İklim Bilgi ve Tahmin Hizmetleri - CLIPS’in kullanıcı bazlı iklim hizmetlerinin daha fazla gelişmesinde bir temel olarak ele alınabileceği vurguladı ve Bölgesel İklim Bakış Forumları (RCOFs) ile Bölgesel İklim Merkezleri (RCCs) faaliyetlerinden söz etti.
Sayın Graham sunumunda, WMO tarafından görevlendirilmiş 11 adet Uzun Dönemli Tahminlere Yönelik Küresel Üretim Merkezi bulunduğundan söz etti ve bu merkezlerin çalışmalarını anlattı. Sayın Graham, ayrıca, bu mevcut altyapının Küresel İklim Hizmetleri Çerçevesinin geliştirilmesinde kullanılabileceğini vurgulayarak bunu destekleyici mahiyetteki örnek çıktılardan bahsetti.
Sayın Wang sunumunda iklim değişikliği ve nüfus artışının Hai ve Sarı nehir havzalarında neden olacağı su kıtlığı üzerine yapılan çalışmaların sonuçları üzerinde durdu ve Çin’de iklim değişikliğinin su kaynakları üzerine etkileri ve uyum stratejileri hakkında bilgiler verdi.
Sayın Kılıç sunumunda, Türkiye’deki bölgesel iklim modeli çalışmalarından ve bu kapsamda, Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü ile İTÜ Avrasya Yer Bilimleri ve Bilişim Enstitülerinin ortaklaşa 2006–2008 yılları arasında yaptığı, “Türkiye için İklim Değişikliği Senaryoları” başlıklı TÜBİTAK Kamu Ar-Ge Projesinden ve sonuçlarından bahsetti.
Sayın Kılıç, sunumunda devamla, Proje çerçevesinde, ECHAM5 Küresel İklim Modelinin A2 ve B1 senaryolarına ait çıktılarının kullanılarak RegCM3 bölgesel iklim modeli ile Türkiye için 2100 yılına kadar iklim öngörülerinin elde edildiğini ve simülasyon sonuçlarında, Türkiye’nin genel olarak bir ısınmanın etkisi altına gireceğini, B1 senaryosunda daha düşük değerler olmak üzere, en fazla sıcaklık artışlarının yaz mevsiminde güney bölgelerinde beklendiğini ve yağış değişikliklerinin ise, güneyde azalışlar ve kuzeyde artışlar şeklinde öngörüldüğünü belirtti.
Sayın Kılıç, yağış ve sıcaklık öngörülerinin yanı sıra, bazı ekstrem değerlerine ait gelecek değişimlerin de hesaplandığını ifade ederek kısaca bunların sonuçlarına değindi. Sayın Kılıç, son olarak, bir web sitesi (gaia.itu.edu.tr) oluşturulduğunu ve Proje sonuçlarının bu web sitesinde son kullanıcıların faydasına sunulduğunu söyledi.
Sayın Lu sunumunda, iklim hizmetleri için taleplerin artık değişiklik gösterdiğini, iklim bilgilerinin kapsamı, özellikleri ve bu hizmetlerin dağıtımı konularının çok önemli olduğunu vurguladı. İklim değişikliğine uyum ihtiyacından söz ederek, ortaklıkların ve işbirliklerinin geliştirilmesi gerektiğini ve bu kapsamdaki Nairobi Çalışma Programını anlattı. Ayrıca bu çerçevede, sinerji yaratan diğer faaliyetleri özetledi. Ek olarak, Kopenhag Mutabakatı ile kabul edilen 100 milyar/yıl tutarındaki yeni uyum mali kaynağına ve mevcut diğer (Az Gelişmiş Ülkeler Fonu, Adaptasyon Fonu, diğer iki taraflı ve çok taraflı fonlar) fonlara değindi.
Jian LIU yerine Xianfu LU’nun yaptığı sunumda, Küresel Uyum Ağını tanıtıldı ve bu ağ altında çeşitli bölgesel ağların oluşturulduğundan (Afrika, Asya-Pasifik, Batı Asya, Latin Amerika-Karayipler) söz edilerek bunların faaliyetleri hakkında kısa bilgi verildi.
BM Gıda ve Tarım Teşkilatı’ndan (FAO) Sayın Ramasamy yaptığı sunumda, tarımın hava ve iklimle yakından ilişkili olduğunu vurgulayarak, tarımın dünyadaki fakir kesimin % 70’inin geçim kaynağını oluşturduğunu belirtti. Tarımda risk yönetimi ve uyumun önem arz ettiğini, topluma dayalı iklim değişikliğine uyum faaliyetlerinin merkezinde iklim bilgilerinin yer aldığının altını çizdi. Bu kapsamda, FAO’nun üye ülkelerine ürün verim tahmini, gıda güvenliği ve iklime duyarlı tarım politikalarını güçlendirme gibi konularda yardımcı olduğunu ve tüm bu çabaların sürdürülebilir tarımı desteklemeye yönelik iklim ve tarım hizmetleri için muazzam fırsatlar yarattığını ifade etti.
Dünya Sağlık Örgütü’nden Sayın Campbell – Lendrum yaptığı sunumda, Hipokrat’ın iklim ve sağlıkla ilgili ifadelerini hatırlatarak, sağlık ve ekstrem olaylar arasındaki ilişkileri ortaya koymaya çalıştı. İklim değişikliğinin varolan sorunları daha da kötüleştireceğini, zaten her yıl sıtma, yetersiz beslenme vb. nedenlerden pek çok insanın yaşamını kaybettiğini ifade eden Sayın Campbell – Lendrum, Dünya Sağlık Genel Kurulu 61.19 No’lu kararı ile 193 ülkenin sağlığı iklim değişikliğinden koruma üzerinde fikir birliği sağladığını belirtti. Ayrıca, WMO ile uzun süredir bu konuda ortaklıklarının bulunduğunu ve WMO altında iklim ve sağlık uzman grubu oluşturulduğunu söyleyerek, iklim bilgisi ile donatılmış sağlık sektörü potansiyelinin oluşmasına yönelik önerilerde bulundu.
Sayın Malone yaptığı sunumda, turizm ile ilgili istatistiksel bilgiler verdi ve 1980 yılında 380 milyon olan uluslar arası turizm girişlerinin, 2008 yılında 922 milyona ulaştığını söyledi. Sayın Malone, Turizm anlamında iklim değişikliğini etkileyen ve iklim değişikliğinden etkilenen yönler anlatılarak dünya üzerinde iklim değişikliği nedeniyle turizm anlamında zarar görecek 5 adet sıcak nokta belirlendiği; bunların Akdeniz, Hint Okyanusu, Pasifik Okyanusu, Avustralya-Yeni Zelanda ve Karayipler olduğu ve bunlara yenilerinin eklenebileceği belirtildi. Sürdürülebilir turizm kavramına değinilerek, yatırımcıların gündemine de konunun girdiği vurgulandı. İklim değişikliğini önleyici ve iklim değişikliğine uyum sağlama kapsamında önerilerde bulunarak sunu tamamlandı.
Başkanlar: Prof. Antonio J. BUSALACCHI ve Pierre BESSEMOULIN, Raportörler: Leslie MALONE ve Valery DETEMMERMAN
Sayın Peterson sunumunda, küresel iklim sistemini izlemedeki son teknik durumun Amerika Meteoroloji Toplumu Bülteni’nin İklim Raporunda yıllık olarak özetlendiğini söyledi. Bültenin 42 ülkeden 280 yazarın katkıları ile hazırlandığına dikkat çeken Sayın Peterson, bültendeki raporların Küresel İklim İzleme Sistemi - GCOS’un Temel İklim Elemanları (ECVs) üzerine odaklı incelemelerin tamamlanmasından sonra basıldığını ve bültende ele alınacak temel iklim elemanlarının sayısı, kalitesi ve kapsamının araştırma talepleri göz önünde bulundurularak belirlendiğini belirtti.
Sayın Trenberth sunumunda, küresel hidrolojik çevrim ve onun zaman içersindeki değişiminin gözlemlerin ve geçerli anlayışın ışığı altında incelendiğini söyledi ve iklim değişirken yağışın bundan nasıl etkilendiğine, sel ve kuraklık riskini içerecek şekilde ekstremlerdeki değişikliklere odaklandıklarını belirtti. Sayın Trenberth, yüzey buharlaşmalarındaki net değişikliklerin daha düşük olduğunu, daha büyük yüzdedeki değişimlerin atmosferik sıcaklık artarken (%7/˚C) suyu tutma kapasitesinde meydana geldiğini vurguladı. Sayın Trenberth, okyanus gibi nem desteğinin sınırlanamadığı yerlerde sonuç olarak atmosferdeki fırtınaları besleyen su buharının arttığını ve böylece daha yoğun yağışa, artan su buharına, şiddetli yağmurlara ve fırtınalara yol açtığının hâlihazırda gözlemlenen olaylar olduğunu ifade etti. Sunumunda bunlara ilaveten, sadece ortalama yağışlarda meydana gelen değişiklikleri değil bununla birlikte yağışın yoğunluğu, sıklığı, süresi ve cinsini anlamanın da gerekli olduğunu ve bunun yağış getiren fırtınalar için de geçerli olduğunu anlattı.
Sayın Zwiers sunumunda, olağanüstü hava ve iklim olaylarındaki değişimin önemli etkilerinin bulunduğunu ve bu değişikliklerin değişen bir iklim ile mücadele eden toplum için çok ciddi sorunlar teşkil ettiğini belirtti. Sonuç olarak, hava ve iklim ekstremlerinde bilgi servislerine talebin giderek arttığına işaret eden Sayın Zwiers, ekonomik kalkınmanın sürdürülebilirliğinin ve yaşam koşullarının, ekstrem olaylara bağlı riskleri yönetme yeteneğimize bağlı olduğunu söyleyerek, ETCCDI tarafından geliştirilen araçları ve indisler anlatıldı ve bu araçların ve iklim indislerinin olağanüstü olaylardaki değişimin izlenmesine yönelik kapasiteyi geliştirmede kullanabileceğini ifade etti.
Sayın Céron sunumunda, mevsimlik ve yıllık zaman ölçeklerini kapsayan uzun dönemli tahminler (LRF) için genel çerçeveyi anlattı. Sayın Céron sözlerine devamla, LRF genellikle deniz yüzeyi sıcaklığının (SST) yavaş değişimleri ve küresel salınıma (El Nino, La Nina vb gibi) olan etkileri nedeniyle okyanuslar ve karalar arasındaki güçlü etkileşimler gibi küresel ölçekteki iklimi yavaş değişimlere zorlayan sistem tanımlarının avantajını kullandığını vurguladı.
Sayın Slingo sunumunda, Küresel İklim Hizmetleri Çerçevesinin oluşturulmasının on yıllıktan yüz yıllığa kadar uzanan ölçeklerde daha güvenilir tahminler elde etmek için gereken araştırma ihtiyaçlarını gözden geçirmek için iyi bir fırsat olduğunu söyleyerek, on yıllık tahminlere olan gereksinimin giderek arttığını ve bunun da kendi içinde problemler barındırdığını vurguladı. Sayın Slingo sunumunda, iklim modellemede önemli sorunlar bakımından on yıllık ve yüz yıllık tahminlerdeki ortak ve farklı özellikleri anlattı ve her iki ölçekteki tahmin ve bilimi desteklemek için gözlemlere giderek artan ihtiyacın altını çizdi.
Sayın Giorgi sunumunda, iklim değişikliğinin etkilerinin belirlenmesi ve uyum çalışmalarının yapılması için bölgesel iklim öngörülerinin oluşturulması gerektiğini ve bunun için en faydalı yolun çözünürlüğün artırılarak oluşturulacak bölgesel iklim modeli çalışmaları olduğunu belirtti. Sayın Giorgi sunumunda, WCRP himayesinde tasarlanan ve uygulanan koordineli bölgesel iklim ölçek küçültme deneyimi CORDEX’i anlatarak, farklı bölgesel iklim modeli çalışmalarına ait sonuçlarına değindi.
Sayın Ogallo sunumunda, mevsimsel iklimin yıllık değişiminin, özellikle bölgesel ve ulusal ölçeklerde farklı sosyo-ekonomik sektörlerdeki karar almada büyük bir faktör olarak kabul edildiğini belirterek, Bölgesel İklim Bakış Forumlarının (RCOFs) bu anlamda önemli roller üstlendiğini söyledi ve Afrika örneğini verdi. Sayın Ogallo sunumunda ayrıca, mevsimlikten yıllığa iklim tahmin ürünlerinin elde edilmesinde karşılaşılan temel sorunları tanımladı.
Sayın Griggs sunumunda, insan etkinlikleri sonucunda iklimde meydana gelen değişikliklerin IPCC’nin raporunda yeterli düzeyde bilimsel olarak anlatıldığını, ülkelerin gerekli önlemleri almada Kopenhag’ta başarısız olduklarını ve ülkelerin sorumluluk almada kararsız kaldıklarını vurguladı. Bilimin gerektirdikleri ve küresel eylemin ne düzeyde olduğu
bunların iklime uyum sağlama ve risk yönetimi faaliyetlerinin etkin olarak işleyişinde boşluklar yarattığını söyledi. Bu kapsamdaki boşlukları veri mevcudiyeti, bilgi temini, bilgiyi kavrama ve politik kısıtlamalar şeklinde dört ana grupta toplayan Sayın Mason, meteoroloji camiasının bu eksikleri tanımlanmasına yönelik olası katkılarını örnekledi ve iklim servislerinin çabalarının başarıya ulaşmasında, bilgiyi üretenler ve bu bilgiyi kullananlar arasında yapıcı bir iletişimin sağlanmasının çok önemli olduğunu belirtti.
Sayın Semazzi, çeşitli gelişmekte olan ülkelerdeki iklime duyarlı sektörlerde devam eden ve planlanan projelerle ilgili stratejik örnekleri anlattı. Sayın Semazzi, bölgesel iklim çalışmalarında kapasite geliştirmenin önemini ve bu kapsamda WMO bünyesinde Bölgesel İklim Forumları (RCOF) ile gerçekleştirilen eğitim faaliyetlerinin başarısına vurgu yaparak, bunun en güzel örneklerinden birinin Afrika bölgesinde uygulandığını belirtti.
Teknik Konferansın poster bölümünde, Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü; Dr. Abdullah CEYLAN, Dr. Ali Ümran KÖMÜŞÇÜ, A. Serap AKGÜNDÜZ, Zerrin DEMİRÖRS, Sebahattin ÇINAR ve M. Ayhan ERKAN tarafından hazırlanan “Türkiye’de kuraklık Etkilenen Bölgelerin Alansal Değişkenliği: 1965–2007 Dönemi İçin UNEP Kuraklık İndisi Uygulaması”, Dr. İsmail DEMİR, Gönül KILIÇ ve Dr. Mustafa COŞKUN tarafından hazırlanan “Türkiye için İklim Değişikliği Öngörüleri: PRECIS Bölgesel İklim Modeli ile HadAM3P SRES A2 Senaryosu” ve Serhat ŞENSOY, Osman ŞİMŞEK, Gültekin YALÇIN, Yusuf ULUPINAR, Mesut DEMİRCAN ile Orta Doğu Teknik Üniversitesi öğretim üyeleri Zuhal AKYÜREK ve Pınar A. BOSTAN tarafından hazırlanan “İkincil Parametreler Kullanılarak Türkiye’nin Güneş Enerjisi Potansiyelinin Modellenmesi” konulu bildirilerle temsil edildi.
ÖZET:
Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğünün ev sahipliğini yaptığı Ortak Bilimsel Komite (JSC) toplantısının 31. oturumu Antalya’da 15 Şubat 2010 tarihinde Genel Müdürümüz Mehmet Çağlar’ın açılış konuşması ile başladı. Uluslararası Bilim Konseyi (ICSU), Dünya Meteoroloji Teşkilatı (WMO) ve Hükümetlerarası Oşinografi Komisyonu (IOC) tarafından desteklenen Dünya İklim Araştırma Programına (WCRP) bilimsel rehberlik yapan Ortak Bilim Komitesi (JSC), iklimle ilişkili disiplinlerden atmosfer, okyanus, hidroloji ve kriyosfer bilim dallarından 18 bilim adamından oluşmaktadır.
JSC'nin 31. Oturumuna, WCRP JSC Başkanı Prof. Dr. Antonio J. BUSALACCI (ESSIC,USA) ile WCRP Direktörü Ghassem R. ASRAR başkanlık etti. Monash Üniversitesinden Profesör Dave GRIGGS ise oturumda Başkan Yardımcılığı yaptı. Oturuma farklı çalışma ve proje grupları ile iklim servislerinden sorumlu bilim insanlarından oluşan 55 kişi katılım sağladı.
Oturum süresince, WCRP’nin statüsü, yapılanması, çalışma alanı ve kapasite geliştirme faaliyetleri ile WCRP ve alt gruplarından beklentiler görüşüldü. 18. Şubat 2010 tarihinde “Değişen İklim ve Sürdürülebilir Kalkınmaya Yönelik İklim Hizmetlerinin İhtiyaçları” konulu Teknik Konferans ile ortak bir oturum düzenledi. Ortak oturumda yapılan sunumlar ve tartışmalar neticesinde, 50’nin üzerinde öneri ile orta ve uzun vade faaliyet belirlendi. Bunlar arasında, iklim bilgilerinin ve hizmetlerinin başarılı bir şekilde son kullanıcılara ulaşımını sağlamak için güvenilir bilgi araçlarını içeren ortaklarla çalışmak; gözlemler, karşılıklı değişimi ve kullanımına kadar iklim verileriyle ilgili tüm süreci güçlendirmeye yardımcı olma; gridlenmiş veri, reanaliz verisi ve uzaktan algılama verileri gibi geleneksel olmayan verilerin kullanımını artırmaya yardımcı olma; WMO’ya üye ülkelerin Ulusal İklim Bakış Forumlarını uygulamaya teşvik etme; iklimle ilgili WMO altyapı ve mekanizmalarının kullanımını artırma ve geliştirme; on yıllık tahminlerin koordinasyonu ve değişimine yönelik ilk adımları atma; iklim değişikliğini azaltım ve adaptasyonu desteklemeye yönelik hizmetler için uygulanabilir veri setlerinin gelişimi ve değişimi, verileri üretenler ve “iklim etki verilerini” bulunduranlar arasında işbirliğini artırma; gelişme yolundaki ülkelerin bölgesel ve küresel iklim ürünlerini etkin bir şekilde kavramasını ve kullanımını mümkün kılacak önlemlerle ilgili kapasite geliştirme sayılabilir.
JSC'nin 31. Oturumu 19 Şubat 2010 tarihinde sona erdi.
Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğünün ev sahipliğini yaptığı Ortak Bilimsel Komite (JSC) toplantısının 31. oturumu Antalya’da 15 Şubat 2010 tarihinde Genel Müdürümüz Mehmet ÇAĞLAR’ın açılış konuşması ile başladı. Küresel ısınma ve iklim değişikliğinin günlük hayatı işgal eden kavramlar arasına girdiğine dikkati çeken Çağlar, ülkelerin sosyal ve ekonomik hayatının iklim değişikliği, kuraklık, sel gibi meteorolojik hadiselere karşı daha duyarlı hale geldiğini belirtti.
Çağlar, Devlet Meteoroloji Genel Müdürlüğü'nün, otomatik meteoroloji gözlem istasyonları, uydu ve radardan oluşan ülke geneline yayılmış modern bir gözlem ağı bulunduğunu ve gözlem küresel iklim gözlem sistemlerine katkı verdiğini ifade etti. Çağlar, kurum olarak iklim verilerine doğru, zamanında ve kolay ulaşmanın önemine inandıklarını vurguladı. Çağlar bu amaçla, Türkiye Meteorolojik Veri Arşiv ve Yönetim Sisteminin kurulduğunu ve verilere online erişimin temin edildiğini kaydetti.
Çağlar, Genel Müdürlüğün aralarında aylık, mevsimlik, yıllık, uzun dönemli iklim analizleri, fenoloji gözlemleri ve atlası, iklim sınıflandırmaları, güneş atlası gibi iklimle ilgili pek çok bilgi ürettiğini ifade etti ve tarımla uğraşanlara hasat zamanı tahmini, ürün verim tahmini ve tarımsal hava tahminleri gibi hizmetler de sunduklarını anlattı.
Bölgesel iklim modelleri aracılığıyla geleceğe yönelik iklim öngörüleri elde ettiklerini belirten Çağlar, ''Türkiye'nin bir gerçeği olan kuraklık konusunda izleme faaliyetleri gerçekleştirilmektedir'' dedi.
Türkiye'nin iklim değişikliği ve değişebilirliğiyle ilgili araştırmaların hükümet tarafından da desteklendiğine dikkati çeken Çağlar, kurum olarak kuraklık, sel, çığ ve dolu gibi meteorolojik kökenli doğal afetler, gözlenen iklim değişiklikleri gibi konularda diğer kuruluşlar ve üniversitelerle ortak çalışmalar yaptığını ifade etti. Mehmet Çağlar, Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü'nün Dünya Meteoroloji Örgütü ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı yürütücülüğünde gerçekleştirilen ''Güneydoğu Asya Afet Risk Azaltımı Bölgesel İşbirliği Projesi''nin de ortağı olduğunu belirterek, şöyle konuştu:
''Bu proje kapsamında Türkiye, Avrupa Meteoalarm Projesine entegre olacak ve meteorolojik uyarılarını meteoalarm kriterlerini de dikkate alarak kendi belirleyeceği eşik değerlerine göre sunacaktır. Ayrıca proje kapsamında afet risk haritası ve veri tabanı oluşturulacak, sel ve kuraklık için erken uyarı ve eğitim konusunda kapasite artırımı çalışmaları olacaktır.''
Daha sonra, Dünya İklim Araştırma Programı (WCRP) Direktörü Dr. Ghassem R. ASRAR, Ortak Planlama Kurulu'nun (Joint Planning Staff) gelişmeler, program, personel ve bütçe hakkında hazırlamış olduğu raporu anlatan bir sunum yaptı. Konuşmasında, proje raporlarının Üçüncü Dünya İklim Konferansı (WCC-3), İklim İçin Okyanus Gözlem Sistemi Uluslararası Konferansı (OceanObs99) ve BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi 15. Taraflar Konferansı'na (COP-15) katkı sağlayacak formatta düzenlendiğini belirtti ve detaylarını anlattı. Ayrıca, WCRP’nin 2013 sonrasındaki yapılanmasıyla ilgili yapılan toplantılar hakkında bilgi verdi ve WCRP’nin uzun dönem görevlerinin ve yapılanmasının belirlenmesi amacıyla işleyiş, gözlemler, modelleme, uygulamalar ve kapasite geliştirme ana başlıkları altında hazırlanan raporlar sunuldu.
Ortak Bilim Komitesi'nin 31. Oturumuna WCRP Ortak Bilim Komitesi (JSC) Başkanı Prof. Dr. Antonio J. BUSALACCI ile WCRP Direktörü Ghassem R. ASRAR başkanlık etti. Monash Üniversitesi'nden Prof. Dr. Dave GRIGGS ise oturumda başkan yardımcılığı yaptı. Oturuma farklı çalışma ve proje grupları ile iklim servislerinden sorumlu bilim insanlarından oluşan 55 kişi katılım sağladı.
İlk günün devamında, Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli'nin (IPCC), Uluslararası Jeosfer-Biyosfer Programı (IGBP), Yerküre Sistemi Bİlim Ortaklığı (ESSP), Küresel İklim Gözlem Sistemi (GCOS), Avrupa Uzay Ajansı (ESA), Yerküre Gözlemleri Grubu (GEO) adına konuşan yetkililer gruplarının çalışma konularını tanıttıktan sonra WCRP’nin programlarına ne gibi katkıları olmasını beklediklerini dile getirdiler.
16 Şubat 2010 tarihindeki ikinci günde, ilk oturum “Değişen İklim ve Sürdürülebilir Kalkınma için İklim Hizmeti Talepleri” konulu Teknik Konferans’ın açılış oturumu ile birleştirildi.
Açılış sonrasındaki oturumda 2009 yılına ait WCC-3/WMO, İklim İçin Okyanus Gözlem Sistemi Uluslararası Konferansı/Hükümetlerarası Oşinografi Komisyonu (OceanObs/IOC) ve Uluslararası Bilim Konseyi Vizyonu (ICSU) yüksek-seviye aktivitelerinin raporları sunuldu. WCRP ve alt gruplarının birbirleri ile olan ilişkilerinden ve daha sonra geliştirilecek olan işbirliklerinden bahsedildi. İkinci günün devamında, Almanya, A.B.D., Fransa, İngiltere, Japonya ve Kanada iklim ya da meteoroloji servislerinin yetkililerinin kurumlarını ve yapmakta oldukları çalışmaları tanıtan sunumlarına yer verildi. Yetkililer ayrıca WCRP ve alt gruplarından beklentilerini ve WCRP’nin yapılanmasına yönelik fikirlerini belirttiler. Ülke sunumlarının ardından katılımcılar, WCRP’nin statüsü, yapılanması, çalışma alanı ve kapasite geliştirme konularını tartışmak üzere, üç gruba ayrıldılar ve hazırladıkları raporu Komiteye sundular.
Hazırlanan rapor ile 16-18 Şubat 2010 tarihlerindeki Teknik Konferansa ve 18 Şubat 2010 tarihindeki Ortak Oturuma katkı sağlaması amaçlandı.
Grup çalışmasının sonuçları şöyle özetlenebilir:
Üçüncü gün ilk oturumda, iklim değişkenliği ve tahmin edilebilirliğini tanımlayan ve özellikle iklimdeki okyanus ve atmosfer etkileşimleri üzerine odaklanan WCRP projesi CLIVAR, İklim ve Kriyosfer (CLiC) Projesi, Küresel Enerji ve Su Döngüsü Uygulamaları (GEWEX) Projesi, Stratosferik Süreçler ve Bunların İklimdeki Rolü (SPARC) Projesi grupları 2009 yılı ilerleme raporlarını, model çıktılarını ve WCRP’den beklentilerini sundular. İkinci oturumda ise panel, çalışma grubu ve komisyon raporlarının sunumlarına yer verildi.Bu kapsamda WCRP Gözlem ve Asimilasyon Paneli (WOAP), Birleşik Modelleme Çalışma Grubu (WGCM), Sayısal Uygulamalar Çalışma Grubu (WGNE) ve Bölgesel İklim Ölçek Küçültme Görev Gücü (TFRCD) faaliyetlerinden ve geleceğe yönelik planlarından söz ettiler. GEWEX projesi sunumunda, 2013 sonrası için bu projenin programıyla iklim servislerinin desteklenmesi için gözlemlerin, su ve enerji değişimleri sel, kuraklık, ve sıcak dalgası gibi ekstrem olayların tahmininde kullanılan modellerin geliştirilmesinin amaçlandığı vurgulandı. Bölgesel İklim Ölçek Küçülmesi Görev Gücünün (TFRCD) sunumunda ise, Koordine Edilmiş Bölgesel İklim Ölçek Küçültme Uygulamaları (CORDEX) çerçevesi ve bölgesel olarak gerçekleştirdikleri çalışmalara değindi. Ayrıca CORDEX’in çalışmalarının bugüne kadar başarılı olduğunu ve bölgesel iklim modeli çalışmalarının yoğun ilgi gördüğünü ve talep aldığına vurgu yaparak WCRP altında çalışmalarının devam etmesi gerektiğinin altını çizdi. Oturum genelinde grupların görevleri ve WCRP altında devam eden bu çalışmaların gelecekte nasıl olması gerektiği üzerinde tartışmalar yapıldı. Bazı gruplarda konu benzerlikleri olsa da farklı nüansların olduğu ise grup liderleri tarafından sıklıkla dile getirildi.
“Değişen İklim ve Sürdürülebilir Kalkınmaya Yönelik İklim Hizmetlerinin İhtiyaçları” Konulu Teknik Konferans ile Ortak Oturum: Toplantının 4. gününde “Değişen İklim ve Sürdürülebilir Kalkınmaya Yönelik İklim Hizmetlerinin İhtiyaçları” konulu Teknik Konferans ile Ortak Bilim Komitesi Toplantısı birlikte özel bir oturum düzenlendi. Oturumda iklim servisleri ve iklim tahminine yönelik çalışmalar ve işbirliğini içeren sunumlara yer verildi. Sabah bölümünde mevsimselden yüz yıllık dönemler için gözlem ve modelleme için araştırma ihtiyaçlarının belirlenmesi konusu tartışıldı. ABD, Kanada, Hollanda, Fransa, İngiltere iklim servisleri iklim gözlemleri, modellenmesi, geleceğe yönelik tahminler ve yeni araştırma alanlarına yönelik sunumlar yaptılar. Öğleden sonra bölümünde ise, iklim değişikliğinin etkileri, uyum ve azaltıma yönelik iklim verilerinin kullanılması için gerekli araştırmalar konu edildi. Bölgesel ve ulusal model çalışmalarının önemi vurgulanarak, iklim değişikliği konusunda elde edilen bilimsel sonuçların tüm paydaşlara ve politikacılara en doğru ve yalın biçimde aktarılmasının önemi belirtildi ve bilim adamları ile karar vericiler arasında nasıl köprü kurulabileceği tartışıldı. Oturumlarda yapılan sunumlar ve tartışmalar neticesinde, 50’nin üzerinde öneri ile orta ve uzun vade faaliyet belirlendi.
19 Şubat 2010 tarihindeki JSC'nin 31. Oturumunun son gününde, modelleme, gözlemler, yöntem çalışmaları ve uygulamalar için WCRP’nin koordinasyonu hakkında paralel oturumlar düzenlendi. Yöntem çalışmaları başlığında, şu anda çalışmayan noktaların ne olduğu, WCRP’nin içinde yöntem çalışmalarının nasıl organize edilebileceği, disiplinler arasında önceliklerin nasıl belirleneceği ve yerel uzmanların WCRP içinde nasıl konumlandırılacağı sorularına cevaplar aranmıştır.
Grup raporlarının değerlendirildiği bölümde ise gözlemler için WMO veya diğer gözlem sistemlerinin bütünlüğü ve bu sistemlerin ihtiyaçlarının belirlenmesinin önemli olduğu, yeni gözlem ihtiyaçlarına göre taleplerin karşılanması ve gözlem sisteminin devamlılığının sağlanması yanında güvenirliliğinin de test edilmesi gerektiği bildirildi. Üç tip yöntem üzerinde birleşen rapora göre ilk uygulamada model test çalışmaları ikinci sırada doğal olayların altında yatanların belirlenmesi çalışmaları ve son olarak ta üzerinde çalışılan konular bölgesel odaklı olup olamayacağı belirtildi. WCRP altında CLIVAR, CLiC, SPARK ve GEWEX oluşan 4 adet çekirdek projenin çapraz dağılımı ve yetkinin alınması gerektiği belirtildi.
Küresel iklim servislerinin sayısının ne olması gerektiği, bu sayının 100 dahi olsa nelerin değişeceği sorgulandı. Küresel iklim servislerinin sayısından daha çok önemli olanın ihtiyaçlara cevap vermesi ve veri paylaşımının daha önemli olduğuna vurgu yapıldı. WCRP’nin çok sayıda servisle hizmet etmesinin onun tanınmasına yönelik faydasından çok bu servislerin ürettikleri ve görevlerin iyi dağıtılmasının daha önemli olduğu belirtildi. Örnek olarak ta iklim servislerinde yıllık, on yılık tahminler, NAO’nun tahmini, kutup ve orta enlemler iklimi, tropikal yağış tahmini, aeroseller, bulut dinamiği, deniz seviyesi gibi çalışmaların ağırlıklı olması gerektiği belirtildi. JSC’nin tavsiyelerinin yapılanmada önemli olduğunu ve tavsiyelere uyumun önemi belirtildi ve JSC’nin yetki alarak gerekli teknik ve mali kaynak aktarımı, yol haritasının hazırlanması, görev gücü ve personel desteğinin sağlanması gerektiği ifade edildi.
Genel hatlarıyla hazırlanan bu oluşum daha sonra sadece proje ve çalışma grubu direktörlerinin katıldığı özel oturumda ele alındı. Bu bölümde WCRP’nin gelecek dönemdeki yapısı ve alt çalışma gruplarının düzenlenmesi, bazı grupların birleştirilerek yeni yapının şekillendirilmesi amaçlanmaktadır.
