Üçüncü Dünya İklim Konferansı İsviçre’nin Cenevre kentinde 31 Ağustos - 4 Eylül tarihleri arasında yapıldı

Konferansa 165 ülke ve 49 uluslar arası organizasyondan toplam 2000'in üzerinde kişi katıldı. Bunlardan 1500’ü uzman bölümüne katıldı ve bu bölümde yaklaşık 200 adet sunum yapıldı.

Konferansa Genel Müdürümüz Sayın Mehmet ÇAĞLAR ile birlikte, Kurumumuzdan Mühendis Gönül KILIÇ ve Serhat ŞENSOY, Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğünden Genel Müdür Yardımcısı Dr. Talat ŞENTÜRK ve Mühendis Levent SAKA ile DSİ Genel Müdürlüğünden Mühendis Osman ÖZEN de katıldı.

Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürü ve WMO Türkiye Daimi Temsilcisi Sayın Mehmet ÇAĞLAR Türkiye adına delegasyon başkanı olarak toplantıya katıldı. Genel Müdürlüğümüzden mühendis Gönül Kılıç ve mühendis Serhat Şensoy da bu konferansa delege olarak iştirak ettiler.

Konferansın uzman bölümünde “Ülkeler ve Bölgeler” adlı oturumda Doğu Akdeniz İklim Merkezi olarak yürüttüğümüz çalışmalar bir sunu ile WCC-3 katılımcılarına tanıtıldı.

Türkiye olarak konferans sonrasında oluşturulması düşünülen İklim Servisleri için Küresel Çerçeve Kurumu (GFCS)’nu desteklediğimiz fakat oluşturulacak görev gücünde ve Çerçeve Kurumu’nda her ülkeden temsilciler olması gerektiği ve gelişmiş ülkelerin iklim değişikliğine hassas, gelişmekte olan ve az gelişmiş ülkelere adaptasyon ve zarar azaltma konularında teknoloji transferi, kapasite geliştirme ve finansman desteği sağlaması gerektiği vurgulandı. Konferansa sunulan konuşma metni WMO'nun web sitesi http://www.wcc3.org/hls.php?session_list=other adresinden ulaşılabilir.

Konferans sonrasında yayımlanan Yüksek Seviye Deklarasyonuna göre, alınan en önemli karar; Birleşmiş Milletler çatısı altında “İklim Servisleri için Küresel Bir Çerçeve Kurumu”nun oluşturulması kararıdır. Çerçeve Kurumu’nun oluşturulması için süreç, konferansın arkasından hemen başlatıldı.

BİLGİ NOTU:

ÜÇÜNCÜ DÜNYA İKLİM KONFERANSI
31 AĞUSTOS - 4 EYLÜL 2009
CENEVRE - İSVİÇRE

Üçüncü Dünya İklim Konferansı 31 Ağustos - 4 Eylül 2009 tarihleri arasında İsviçre'nin Cenevre şehrinde yapıldı. "Daha iyi bir gelecek için daha iyi iklim bilgileri" temalı Konferans uzman ve yüksek düzeyli olmak üzere iki bölüm halinde gerçekleştirildi. 165 ülkeden 2000'in üzerinde iklim bilimci, sektörel uzman ve karar vericiler katıldı.

Dünya iklim konferansları yarattıkları etkiler itibarıyla oldukça önemli kabul edilmektedir. Dünya İklim Konferanslarının ilki 1979 yılında yapıldı. İklim değişikliği ve değişebilirliği konusunda bilimsel farkındalığı ve bilinç düzeyini artırma bakımından büyük katkı sağlayan bu konferans, Nobel Ödüllü Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli'nin, Dünya İklim Programı ile Dünya İklim Araştırma Programı'nın kuruluşuna vesile oldu. Dünya İklim Konferanslarının ikincisi ise 1990 yılında gerçekleştirildi ve Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi ile Küresel İklim Gözlem Sisteminin oluşumu ile sonuçlanacak hükümetlerarası iklim tartışmalarında politik iradeye ve taahhütlere olumlu ivme kazandıran nitelikte olmuştur. Üçüncüsünün ise, sonuçları itibarıyla, müzakereleri devam eden ve bu yıl Aralık ayında Kopenhag'da son halini alması beklenen 2012 sonrası uluslararası iklim değişikliği rejimi sürecine de hizmet edeceği düşünülmektedir.

KONFERANS AÇILIŞI: Üçüncü Dünya İklim Konferansı (WCC-3), Dünya Meteoroloji Teşkilatı (WMO) Genel Sekreteri, Micheal Jarraud'un konuşmasıyla açıldı. Jarraud, dünya iklim konferanslarının önemine değinerek, iklim değişikliğine uyum ve iklim değişikliğini azaltma ihtiyacı konusunda toplumun bilinç düzeyinin artırılmasının önemini vurguladı ve iklim hizmetleri için küresel bir çerçevenin bu hizmetleri geliştirmeye, kapasite artırmaya ve etkin iletişime katkısının büyük olacağını söyledi. Ev sahibi İsviçre'nin Devlet Başkanı ve WCC-3'ün Başkanı Hans Rudolph Merz, zamanında harekete geçebilmek için kısa vadeli hava tahminleri, afet haritaları ve erken uyarı sistemlerinin gerekli olduğunu ifade etti ve ülkeside iklim değişikliğine uyum önlemlerinde kullanılmak üzere "kirleten öder" prensibine dayanarak bir karbondioksit vergisi getirmeyi düşünüldüğünü ekledi. WMO Başkanı Alexander Bedritsky ise konuşmasında, teşkilatının iklim bilimi çalışmalarını anlattı ve konferansın itici gücünü gıda, su ve enerjiyle ilgili uygulamalardaki iklim hizmetlerine olan gereksinim olduğunu belirtti. Bedrisky, Birleşmiş Milletler (BM) kuruluşları arasındaki güçlü işbirliğini ve iklim tahminine yatırımın değişebilirliği ve riski tanımlamada en iyi yol olduğunu vurguladı. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri İklim Değişikliği Özel Elçisi Gro Harlem Brundtland da politik kararların bilime dayanması gerektiğini belirtti. İklim değişikliğinin en fazla az gelişmiş ülkeleri ve küçük ada devletlerini olumsuz yönde etkileyeceğini ifade eden Brundtland, tüm Devletleri bilimsel bilgilerin güvenilirliğini artırmak için katkıda bulunmaya davet etti. Küresel İnsaniyet Forumunun Başkanı Kofi Annan ise, WCC-3'ün bu yıl Aralık ayındaki Kopenhag Konferansında 2012 sonrası iklim değişikliği anlaşmasına ilave bir ivme vermesini dilediğini söyledi ve "Kopenhag Anlaşması "radikal" ve yasal olarak bağlayıcı olmalı ve merkezinde mutlaka iklim adaleti yer almalı" dedi.

UZMAN BÖLÜMÜ(31 Ağustos - 2 Eylül 2009): Açılış konuşmalarının ardından üç gün boyunca süren Uzman Bölümü başladı. Uzman bölümünde iklim bilimciler, iklim bilgilerinin sağlayan uzmanlar, iklim bilgileri ve hizmetlerinden yararlanan kullanıcılar aşağıdaki başlıklarda genel ve paralel oturumlara, yuvarlak masa toplantılarına, çalıştaylara, poster sunumlarına ve diğer olaylara katılım sağladılar:

• Kullanıcı ihtiyaçlarını karşılama;
• İklim risk yönetimi;
• İklim bilgilerinin sosyal ve ekonomik faydaları;
• İklimi tahmin etme bilimini geliştirme;
• İklim ve insan sağlığı;
• İklim ve sürdürülebilir enerji;
• Mevsimlik - yıllık iklim değişebilirliği;
• İklim ve su;
• İklim, ulaştırma ve turizm;
• İklim ve toplumlar;
• İklime uyum ve Kopenhag süreci;
• İklim ekstremleri, uyarı sistemleri ve afet risk azaltımı;
• İklim bilgilerini dahil etme;
• İklim ve biyolojik çeşitlilik ve doğal kaynak yönetimi;
• İklim ve sürdürülebilir şehirler;
• İş dünyası ve sanayi;
• İklim ve gıda güvenliği;
• Okyanus ve kıyı iklimi;
• Risk yönetimi için bölgesel iklim bilgileri;

Uzman toplantılarında yaklaşık 200 konuşmacı ve 1500 katılımcı, iklim hizmetlerinin sağlanması ve uygulanması kapsamında küresel, sektörel ve ulusal ölçekte mevcut durumları, ihtiyaçları ve yapabilirlikleri değerlendirdi ve Konferansın Yüksek Düzeyli Bölümünde dikkate sunulmak üzere "İklim Hizmetleri için Küresel Çerçevenin" bilimsel, operasyonel ve uygulama bileşenlerini oluşturmak için geniş kapsamlı tartışmalar gerçekleştirdi. Uzman bölümünün sonunda Konferans Bildirgesini oluşturan aşağıdaki Küresel Çerçeve temel bileşenleri belirlendi:

• Küresel İklim Gözlem Sistemini güçlendirme ve ücretsiz ve sınırsız iklim veri değişimi ile veriye erişim;
• Dünya İklim Araştırma Programını güçlendirme; yeterli bilgisayar kaynaklarıyla desteklenme ve diğer ilgili küresel iklim araştırma girişimleri ( IGBP, DIVERSITAS, IHDP, vb.) ile etkileşimleri artırma;
• Dünya İklim Programı ve BM sistemindeki ilgili girişimlerin himayesindeki mevcut ulusal ve uluslararası iklim hizmeti düzenlemelerinden yararlanarak yeni bir İklim Hizmetleri Bilgi Sistemi oluşturma;
• İklim hizmetlerini sağlayıcılarla kullanıcılar arasında iklim ürünlerinin oluşturulması ve etkin kullanımı için tüm seviyelerde bağlantılar oluşturma üzerine odaklanmış yeni bir İklim Kullanıcı Arayüzü Programı oluşturma;
• Eğitim, öğretim ve güçlendirilmiş sosyal hizmet ve iletişim yoluyla etkili ve sürekli kapasite oluşturma.

KONFERANS DEKLARASYONU HAZIRLIK TOPLANTILARI: Uzman bölümünün ikinci ve üçüncü günlerinde bu bölüme paralel olarak, Yüksek Düzeyli bölümde kabule sunulacak "İklim Hizmetleri için Küresel Çerçeveyle" ilgili Konferans Deklarasyonunu şekillendirme toplantıları yapıldı. Ülke delegasyonlarının katıldığı ve yoğun tartışmaların yaşandığı toplantılarda, taslak Deklarasyonla ilgili olarak daha önceki WCC-3 hazırlık toplantılarında üzerinde görüşülen Başkan Versiyonunun yanında Hindistan'ın başı çektiği, Güney Afrika, İran, Bolivya, Pakistan, Venezuella, Nijerya, Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır, Oman, Cezayir gibi 14 ülkeden oluşan grubun desteklediği versiyon dikkate alındı. İklim değişikliğinden olumsuz etkilenecek ülkelerin listelenme şekli; BM İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesine ve diğer ilgili girişimlere yapılacak atıflar; küresel çerçeveyi hazırlayacak görev gücü ve yetki kapsamı, WMO Genel Sekreterinin ve ülkelerin bu süreçteki rolü temel görüş ayrılıklarının yaşandığı konular arasındaydı. Gece geç saatlere kadar süren tartışmaların neticesinde, beş madde halinde Yüksek Düzey Deklarasyonu üzerinde fikir birliği oluştu.

YÜKSEK DÜZEYLİ BÖLÜM (3-4 Eylül 2009): Konferansın son iki gününün ayrıldığı Yüksek düzeyli bölüme Etiyopya, Monako, Mozambik, Slovenya,Tacikistan Devlet Başkanları, Komorlar ve Tanzanya Cumhurbaşkanı Yardımcıları, Niue Hükümet Başkanı, Bangladeş ve Cook Adalarının Başbakanları, Çin Hükümet Başkanı Yardımcısı, 80'ün üzerinde bakan, diğer yüksek düzey Hükümet yetkilileri ve çok sayıda uluslararası kuruluş başkanları iştirak etti. Bu bölümün açılışı Mozambik Devlet Başkanı Armando Emilip Guebuza ve Konferansın ev sahibi İsviçre'nin Ulaştırma, Enerji, Haberleşme ve Çevre Bakanı Moritz Leuenberger'in başkanlığında gerçekleştirildi. Açılışta kürsüye gelen WMO Genel Sekreteri Michel Jarraud " iklim hizmetlerini tüm insanlar için olanaklı kılma bakımından bugün dönüm noktasıdır" dedi. Jarraud, Küresel Çerçevenin uygulanmasının WCC-3'ün ve bu Aralık'taki Kopenhag'ın ötesine geçen bir çalışma olduğunu ve iklim değişmeye ve değişkenlik göstermeye devam ettikçe toplumun uyuma yönelik bilgi araçlarına ihtiyacının olacağını ifade etti. Moritz Leuenberger, "İklim Hizmetleri için Küresel bir Çerçeve" geliştirme şeklindeki Konferans hedefini yineleyerek, iklim aydınlanması yüzyılına giriş için çağrıda bulundu. BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon, WCC-3'ün bilimi iklim müzakerelerine bağlayan doğal bir köprü olduğunu ve Aralık'ta Kopenhag'da iddialı, kapsamlı ve adil bir anlaşmanın gerekliliğini vurguladı. Ban Ki-moon, "İklim değişikliğinin kaçınılmaz etkilerine uyum zorunludur. İklim değişikliğinden en çok etkileneceklere yardım edilmesi gerekmektedir. Gelişmiş ülkeler orta vadede iddialı azaltım hedefleri benimsemelidir. Gelişme yolundaki ülkeler ise sera gazı emisyonlarının artış hızını yavaşlatmalılar. Bu ülkelerin pek çoğu bu yönde mesafe kaydetse de gelişme yolundaki ülkelerin tahmin edilebilir mali ve teknolojik yardımlara gereksinimleri bulunmaktadır. Yeni iklim rejiminin tüm kurumsal düzenlemeleri ve hükümet yapıları gelişme yolundaki ülkelerin gereksinimlerini tanımlamalıdır" dedi. IPCC Başkanı Rajendra Pachauri, sürekliliği sağlanmış verilere ve iklim etkilerini izlemeye ihtiyaç olduğunu söyledi. WMO Başkanı Alexander Bedritsky, yerel, ulusal ve uluslararası düzeylerde bağlantıların oluşturulması lazım dedi.

Mozambik Devlet Başkanı Armando Emilip Guebuza, erken uyarı sistemlerinin geliştirilmesi ve iyileştirilmiş su yönetiminin önemini vurguladı. Tacikistan Başbakanı ise, iklim değişikliğinin özellikle Orta Asya'daki etkilerini dile getirdi. Monako Prensi II. Albert hitap konuşmasında, bilimdeki büyük ilerlemelerin Kopenhag için geniş bilgi temeline olanak verdiğini belirtti. Etiyopya Devlet Başkanı Girma Wolde Giorgis, uç hava olaylarına yönelik etkili haberleşmeye ve kapasite geliştirmeye olan gereksinimi belirtti. Slovenya Devlet Başkanı Danilo Türk de, "kullanıcı ihtiyaçları iklim değişikliğini tanımlayan sistemleri şekillendirmeli" dedi. Bangladeş Cumhurbaşkanı Sheikh Hasina, az gelişmiş ülkelerin gelecek 5 yılda adaptasyon için 2 milyar ABD Doları oranında fona ihtiyaçlarının bulunduğunun altını çizdi. Çin Devlet Başkanı Yardımcısı Hui Liangyu, iklim hizmeti yapabilirliklerinin ve sistemlerinin geliştirilmesi üzerinde durdu. Niue Devlet Başkanı Toke Talagi, hali hazırda yüz yüze bulundukları deniz seviyesi yükselmesi nedeniyle uyum fonlarına gereksinim duyduklarının altını çizdi. Cook Adalarının Cumhurbaşkanı Jim Marurai ise, gelişmekte olan küçük ada devletlerinin sera gazı azaltım taahhütlerine acil ihtiyaçları olduğunu vurguladı.

Yüksek Düzey Bölümünün açılış konuşmalarının ardından Uzman Bölümünün özeti olan Konferans Bildirgesi ve Konferans Deklarasyonu okundu ve alkışlarla kabul edildi.

DEKLARASYON: WCC-3'te bulunan Devlet ve Hükümet Başkanları, Bakanlar ve Delegasyon Başkanları,

• Bilime-dayalı iklim tahminleri ve hizmetlerinin üretimini, mevcudiyetini ve uygulamasını güçlendirmek üzere İklim Hizmetleri için bir Küresel Çerçeve oluşturulmasına karar vermektedir. WMO Genel Sekreterinden Deklarasyonun kabulünü izleyen dört ay içinde uzmanlık, coğrafi ve cinsiyet dengesine verilen önem nedeniyle, WMO Genel Sekreteri tarafından atanacak yüksek düzey bağımsız danışmanlar görev gücünün oluşturulmasını onaylamak ve bu gücün görev tanımını kabul etmek üzere WMO'ya üye ülkeleri kapsayacak hükümetlerarası bir toplantı düzenlenmesini talep etmektedir.
• Görev gücünün, oluşturulmasından sonra 12 ay içinde, Hükümetler, ortak kuruluşlar ve ilgili paydaşlarla gerçekleştireceği kapsamlı bir danışma sürecini müteakip, Küresel Çerçevenin önerilen bileşenleriyle ilgili önerilerini içeren bir rapor hazırlamasına ve WMO Genel Sekreterine sunmasına karar vermektedir. Rapor, Çerçevenin geliştirilmesine ve uygulanmasına bulguları ve önerilen gelecek adımları içermelidir. Raporlarını hazırlarken görev gücü İklim Hizmetleri Küresel Çerçevesi- Bilgi Notundaki içerikleri dikkate alacaklardır.
• Görev gücünün raporu WMO Genel Sekreteri tarafından 2011'deki WMO Kongresinde dikkate alınmak üzere, Çerçevenin ve uygulama planının kabulü amacıyla WMO'ya üye ülkelere göndermesine karar vermektedir.
• WMO Genel Sekreterini raporu BM Genel Sekreterini de içeren ilgili kuruluşlara göndermeye davet etmektedir.

Genel Müdürümüz Sayın Mehmet ÇAĞLAR, BM Cenevre Ofisi Nezdinde Türkiye Daimi Temsilciliği Hukuk Müşaviri Sayın Yaşar ÖZBEK ve WMO Eğitim - Öğretim Ofisinden Mustafa ADIGÜZEL ile bir araya geldi.

WCC-3 ve TÜRKİYE: Türkiye Konferansa, Çevre ve Orman Bakanlığı Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürü Mehmet Çağlar'ın Başkanlığındaki, Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğünden Mühendis Gönül KILIÇ ve Serhat ŞENSOY, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğünden Genel Müdür Yardımcısı Dr. Talat Şentürk ve Mühendis Levent Saka ile Çevre ve Orman Bakanlığı DSİ Genel Müdürlüğünden Mühendis Osman ÖZEN'den oluşan bir heyetle katıldı. WCC-3 hazırlık toplantılarına katılan Türkiye'nin Cenevre Daimi Temsilciliğinde görevli Hukuk Müşaviri Yaşar ÖZBEK de toplantıları heyetle birlikte izledi. Konferansta, 2 Eylül 2009 tarihinde İklim Hizmetlerini Yürütme: Ülkeler ve Bölgeler oturumunda, Genel Müdürlüğümüzün WMO VI. Bölge Birliği kapsamında üstlendiği Doğu Akdeniz İklim Merkezinin çalışmalarını anlatan bir sunum yapıldı. Ayrıca, Konferans Deklarasyonu hazırlık toplantılarına, aktif katılım sağlandı ve Türkiye'nin görüşleri ve öncelikleri söz alınarak dile getirildi. Türkiye'nin İklim Hizmetleri için Küresel bir Çerçeve oluşturulmasını desteklediğini, bu çerçeveyi hazırlamakla görevlendirilecek çalışma grubunda dengeli bir coğrafi dağılımın gözetilmesi gerektiğini, gelişme yolundaki ülkelerin iklim değişikliğine uyum ihtiyaçlarına ve kapasite geliştirmeye cevap verecek nitelikte olmasını ve çerçevenin ve uygulama planının hazırlama sürecinde Hükümetlerin görüşlerinin alınmasını istediği ifade edildi. Konferansın Yüksek Düzeyli Bölümünde Türkiye adına Heyet Başkanı Mehmet ÇAĞLAR tarafından yapılmak üzere, Türkiye'nin iklim hizmetleri; iklim değişikliği ve uyum konusunda durumu; 2012 sonrası iklim değişikliği rejiminde bu yöndeki beklentileri; Konferans Deklarasyonu ve İklim Hizmetleri için Küresel bir Çerçeve oluşturulması hakkındaki görüş ve dileklerini içeren bir konuşma hazırlandı. Devlet/Hükümet Başkanı, Bakan ve Uluslararası Kuruluşların Başkanlarının çok sayıda olması ve Protokol gereği onlara öncelik tanınması nedeniyle seslendirme fırsatının bulunamadığı ülke konuşmamız, diğer ülke beyanlarıyla birlikte WCC-3 web sitesine konuldu. Konuşma metnine http://www.wcc3.org/hls.php?session_list=other Internet adresinden ulaşılabilir.

Genel Müdürümüz Sayın Mehmet ÇAĞLAR, diğer ülkelerin temsilcileri ile bir araya gelerek görüş alış verişinde bulundu ve Konferans için düzenlenen etkinliklere katıldı.

Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü olarak, başta İran, Sırbistan ve Hırvatistan olmak üzere aynı zamanda WMO nezdinde Daimi Temsilci olan çeşitli ülkelerin Ulusal Meteoroloji Servisi Yöneticileriyle ve EUMETSAT ile WMO üst düzey yetkilileriyle somut işbirlikleri üzerine başarılı ikili görüşmeler gerçekleştirildi.