Meteorolojik Uydular


4. EUMETSAT Uydu Programı

4.1. EUMETSAT Sabit Yörüngeli Uydular

4.1.1. Meteosat I. Nesil Uydu Programı

METEOSAT I. Nesil Programı (METEOSAT First Generation- MFG)

Meteosat I.Nesil Uydu Programı, 7 uydudan oluşmakta ve tam disk (full disc) kaplama alanı ile 25 yıldır hava tahmini için görüntü ve veri üretmektedir . Meteosat uydularının en önemli faydası, gündüz ve gece veri alabilmeleri ve bulut hareketlerinin gözlenebilmesidir. Bu veriler kullanıcılara anlık ulaştırılabilmekte ve araştırma amaçlı kullanılmak üzere arşivde de saklanabilmektedir. Meteosat Uyduları Avrupa Uzay Ajansı (ESA) tarafından geliştirilip ve operasyonele alınmışlardır.

Uydu Meteorolojisi Şekil 5
Şekil 5 :İlk Meteosat I.Nesil Uydusu 1970’lerin başlangıcında dizayn edilmiş, ve ilk model 1977’de fırlatılmıştır.

Meteosat I.Nesil Uyduları Donanım Yapısı;

Uydu Meteorolojisi Şekil 6
Şekil 6: Meteosat I.Nesil Uydusu cihazları

  • Uydu2.1 m çapında, 3.195 m uzunluğundadır.
  • Yörüngesinde ki başlangıç kütlesi 282 kg’dır. Bu dara ağırlığına ilaveten, mevcut durumunu koruması için hidrazin propellant taşımaktadır, bunun yaptığı ilave ağırlık ise yaşam süresinin başlangıcında yaklaşık 40 kg’dır.
  • Uydu yörüngesinde ana ekseni etrafında 100 rpm hızıyla dönmektedir, bu dönüş hızı ise dünyanın kuzey-güney eksenine neredeyse paralel sayılır.
Meteosat I.Nesil Uyduları
UyduGöreve BaşlamaGörev BitişEnlem/Boylam/irtifa
Meteosat-109.12.197725.11.19790 derece
Meteosat-216.08.198111.08.19880 derece
Meteosat-311.08.198831.05.19950 derece
Meteosat-419.06.198904.02.19940 derece
Meteosat-502.05.199116.04.20070 derece
Meteosat-621.10.199615.04.20110 derece
Meteosat-703.06.1998Halen operasyonel0° / 57.5° D / 35,800 km

Meteosat Visible and InfraRed Imager (MVIRI), Meteosat sisteminin temel verisini üreten ana enstrümanıdır. Yüksek çözünürlüklü radyometresi ile üç frekans bandından veri alımı yapar. Yaklaşık 63 kg ağırlığında ve 1.35 m yüksekliğinde uydunun en ağır parçasıdır. Meteosat sisteminde ki temel veriler, elektromagnetik tayfın (spektrumun) görünür ve kızılötesi dalga boylarında ki ışınım değeridir. MVIRI, 25 dakikalık aralıklarla tam disk tarama yapar ve 5 dakikalık düzenleme sonrasında yarım saatlik zaman aralıklarıyla tam disk uydu verisi kullanıcılara ulaşır.

Meteosat Visible and Infrared Imager (MVIRI ) Radyometresi, görünür, kızılötesi ve su buharı olmak üzere 3 kanalda veri alımı gerçekleştirir.

Uydu Meteorolojisi Şekil 7aUydu Meteorolojisi Şekil 7bUydu Meteorolojisi Şekil 7c
a) Görünür Kanal: 0.5 - 0.9 µm dalga boyub) Kızılötesi Kanal: 10.5 - 12.5 µm dalga boyuc) Su Buharı Kanal: 5.7 to 7.1 µm dalga boyu
Yüksek uzaysal çözünürlükte görüntü elde edilir.Gece ve gündüz görüntü alımını sağlar, Bulut tepesi ve deniz yüzeyi sıcaklıkları tespit edilir.Yüksek troposfer seviyesinde ki su buharını tespit eder.

Şekil 7:a-b-c Meteosat I.Nesil Uydusu kanal görüntüleri

Hindistan Okyanusu Kaplaması - Meteosat Geçiş Sistemi (Meteosat -7 Uydusu)

Hint Okyanusu Veri Kaplama Servisine (Indian Ocean data Coverage (IODC)) veri sağlamaktadır. Operasyonel olarak 1Haziran 1998 tarihinde başlayan veri temininin 2013 yılının sonuna kadar devam etmesi planlanmaktadır. Meteosat 7 uydusu, Meteosat İkinci Nesil ilk uydusu hizmete alınmasıyla 0°D noktasından 57.5° D noktasına kaydırılmıştır. Yeni konumunda ile Hint Okyanusu kaplaması ile yine 30 dakikalık, zaman aralığı ve 3 band taramasını yapmaktadır.

IODC verileri, siklonik sistemlerin, toz fırtınalarının ve diğer meteorolojik hadiselerin görüntülenmesinde önemli bir kaynaktır. IODC2nin bir parçası olarak Meteosat uydusu, Hindistan Okyanus bölgesinde tusunami uyarılarında kullanılmaktadır.

Uydu Meteorolojisi Şekil 8
Şekil 8: Meteosat - Hindistan Okyanusu Kaplaması