Meteorolojik Uydular


4. EUMETSAT Uydu Programı

4.2. Kutupsal Yörüngeli Uydular

4.2.1 Metop

Metop uydu serilerinin temel amacı, devamlılığı olan, uzun dönemlik veri sağlayan ve operasyonel meteoroloji ve çevre tahmini ve küresel iklim görüntüleme çalışmalarını destekleyen veriler elde etmektir.

EPS programı 3 adet kutupsal yörüngeli uydudan oluşmakta ve 14 yıllık bir hizmet süresi planlanmaktadır. İlk uydu Metop-2, 19Ekim2006 tarihinde Baikonur -Kazakistan’dan fırlatılmıştır. Yörünge de bulunan ilk Kutupsal yörüngeli uydu Metop-A olarak adlandırılmıştır. Metop-B ise 17Eylül2012 tarihinde fırlatılmıştır. Metop-A ve Metop-B, alçak kutupsal yörüngede 817 km de konumlandırılmıştır.

UyduGöreve Başlama Konum
Metep-A19.10.2006Alçak Kutupsal Yörünge
Meteop-B17.09.2012Alçak Kutupsal Yörünge
Meteop-C2017'de FırlatılacakAlçak Kutupsal Yörünge

Veri Değişimi; EUMETSAT VE NOAA, IJPS programının bir parçası olarak veri alışverişi yapmaktadırlar. NOAA uydularının görmediği Alaska bölgesi gibi bölgeleri de kapsayan bütün EPS verilerini almaktadır. EUMETSAT da bütün öğleden sonra NOAA verilerini almakta ve kendi yer segmentinde işlemektedir.

Uydu Meteorolojisi Şekil 15
Şekil 15: Metop uydusu cihazları

Uydu Meteorolojisi Şekil 16
Şekil 16: Metop uydu yörüngesi

Metop Uyduları Güneş-sekronize yörünge de ortalama 820 km irtifada ve Yerel Güneş zamanına göre Ekvatoru 9:30 da Güneye doğru hareket eder. 14 yıl kesintisiz veri alabilmek için, 3 adet Metop uydusu daha hizmete alınacaktır.

EPS Yer Segmenti; Komut ve veri alma istasyonları Svalbard’da ve yedekleme ise Madrid’ten yapılmaktadır.

Uydu Meteorolojisi Şekil 17
Şekil 17: Metop uydusu yer segmenti şeması

  • Darmstadt- Almanya’da ki EUMETSAT merkez binasında EPS’in ana görev kontrolu ve planlamasının yanı sıra, küresel ön veri işlemesi ve ürün üretimi yapılmaktadır.
  • EPS verileri, SAF merkezleri ve üye meteoroloji kuruluşlarına gönderilmektedir.
  • EUMETSAT-UMARF arşivleme sistemi ile EPS verileri ve ürünleri arşivlenmektedir.

Veri İşleme ve Veri Akışı ; EPS/metop uydu ürünleri üç aşamada üretir;

Uydu Meteorolojisi Şekil 18
Şekil 18: Metop uydusu veri akış şeması

Level 0: Uydudan gelen ham verilerdir. Bu veriler binary formatta gönderilir ve enstrümana göre ayrıştırılır.

Level 1: Her bir enstrüman için kalibre edilmiş ve radyasyon, parlaklık sıcaklığı, yansıtma ve eğilme açısı gibi fiziksel büyüklüklerinin navigasyonu (birçok durumda elektromagnetik enerji gözlemi ) yapılmış veridir.

Level 2: Jeofiziksel büyüklükleri gösterir.

EPS Uydularının Enstrumanları

Metop Uyduları, uzaktan algılama kapasitesini geliştirecek sounding ve görüntüleme enstrümanlarını taşımaktadır. EUMETSAT ve NOAA uydularında aynı enstrümanları kullanmak konusunda iş birliği yapmışlardır. Her iki uydu da küresel kaplama alanına sahiptir. EUMETSAT ve NOAA, kendi uydularının işletmesini, kontrollerini ve yer segmenti hizmetlerini kendileri yaparlar, ancak veriler ortak kullanılır.

Metop, gözlem, iletişim ve destek amacıyla kullanılan 8 adet enstrüman yüküne sahiptir. Atmosferik sounding ve yer küre görüntüleme enstrümanları NOAA ile aynıdır.

MetopNOAA
Advanced Very High Resolution Radiometer/3 (AVHRR)XXGörünür/kızılötesi radyometre küresel bulut kaplama, deniz yüzeyi sıcaklık, buz, kar ve bitki kaplama ve karekteristikleri, 6 kanal
High resolution Infrared Radiation Sounder/4 (HIRS)XXAtmosferik sounder, sıcaklık ve nem profilleri, yüzey sıcaklık, bulut parametresi ve toplam ozon, 19 kızılötesi kanal (3.8-15µm) ve 1 görünür kanal
Advanced Microwave Sounding Unit A1 and A2 (AMSU-A)XXMikrodalda sounder, açık ve kapalı durumlar için sıcaklık sounderı 23- 90 GHz frekans arası ve 15 kanal
Microwave Humidity Sounder (MHS)XXKendi-kalibrasyon, çapraz tarama, 5 kanal mikrodalga, 89 -190 GHz aralıklı tam güç radyometre Atmosferik su buharı bilgisini sağlar
Advanced Data Collection System/2 (A- DCS) XXUHF alıcı (401.65 MHz) ve sinyal işleyici

Sabit ve serbest hareket eden karasal ve atmosferik platformdan meteorolojik veri toplar
Search and Rescue Satellite (SARSAT) aided Tracking SystemXXYerleştirme ve toplama bilgisi için Acil yer bulucu vericileri ve acil pozisyon belirten radyo sinyal vericisi gibi VHF/UHF transponder ve sinyal işleyicidir.
Space Environment Monitor (SEM)XXÇok kanallı yer küre radyasyon band yoğunluğunu ve güneş proton ve elektron flux yoğunluğunu ölçmek için yüklenmiş parçacık spektrometre dir. SEM, ortak veri işleme ünitesi ve iki ayrı sensör barındırır, Toplam Enerji tespit (Total Energy Detector (TED)) ve Orta düzey enerji proton ve elektron tespit (Medium Energy Proton and Electron Detector (MEPED))
Infrared Atmospheric Sounding Interferometer (IASI) X Sıcaklık sounding, su buharı, ozon görüntüleme için kızılötesi Michelson interferometre dir. IASI 3.62-15.5 µm tayft(spektrum) aralığı, 2112 km swath genişliği ve en alt noktada 12 km çözünürlüğe sahiptir.
Advanced Scatterometer (ASCAT)X C-band, 5.2555 GHz radar, küresel deniz yüzeyi rüzgar vektör ölçümü için. ASCAT 2 tane, 50km uzaysal çözünürlükten küçük 500kmlik genişlikte swath a sahiptir.
Global Navigation Satellite System Receiver for Atmospheric Sounding (GRAS)X Sıcaklık ve nem profillerinde Atmosferik sounding için Radyo okültasyon / dinleme alıcısı.
Global Ozone Monitoring Experiment (GOME)X Atmosferden geri saçılan ve yer yüzeyinden yansıyan UV ve görünür radyasyonu ölçen spektrometredir.

Atmosferik ozon ve diğer gazların yoğunluğunun ölçümü için.