Hidrolojik Çevrim

Su bilimlerini en iyi biçimde anlamak için doğadaki su çevrimine bakmakta yarar vardır. Güneş enerjisi ve yer çekim kuvveti etkileri sonucu katı, sıvı ve gaz hallerinden birinde bulunan su, atmosfer, litosfer ve hidrosfer arasında hiç durmadan dolaşır. Suyun bulunduğu kaynaklardan çeşitli etkenler nedeniyle sıvı halden gaz haline geçerek atmosfere ulaşması ve oradan da tekrar yoğunlaşarak yeryüzüne dönmesi sırasında takip ettiği olaylar zincirine Hidrolojik Çevrim (Su Döngüsü) denir.

Şekil 3. Su Döngüsü

Atmosferde buhar halinde bulunan su yoğunlaşarak yağış şeklinde yeryüzüne düşer. Karalar üzerine düşen suyun büyük bir kısmı (% 60-75) zeminden ve su yüzeylerinden buharlaşma (evaporasyon) ve bitkilerden terleme (transprasyon) yoluyla denizlere erişmeden atmosfere geri döner. Bir kısmı zeminden süzülerek yer altına geçer (sızma ya da infiltrasyon). Geriye kalan su ise yer çekimi etkisiyle hareket ederek akarsulara ve oralardan da denizlere ulaşır (yüzeysel akış). Yer altına sızan su ise yer altı akışı yoluyla sonunda yeryüzüne çıkarak yüzeysel akışa katılır. Denizlere ulaşan su da buharlaşarak atmosfere geri döner. Bu dolaşım canlı hayatının devamı için hayati önem taşır.

Aşağıdaki diyagram okyanuslarda, kara ve atmosferde bulunan su miktarını göstermektedir. Oklar bu depoları arasındaki suyun yıllık değişimi göstermektedir.

Şekil 4. Dünya Su Bütçesi