Avrupa Meteoroloji Uyduları İşletme Teşkilatı | (EUMETSAT)

European Organisation for the Exploitation of Meteorological Satellites

Şekil-1: EUMETSAT Merkezi

EUMETSAT, Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün kurucu üyesi olduğu bir Avrupa Teşkilatı olup, temeli Avrupa Uzay Ajansı (ESA) tarafından ilk Meteosat uydusunun 1977’de fırlatılmasına dayanmaktadır. Bu uydunun başarısı, 1981 ve 1983 yıllarında iki oturum halinde düzenlenen uluslararası konferansların şekillenmesini sağlamış; bu konferansların ardından da Avrupa’da meteoroloji uydularını işletecek yeni bir teşkilatın kurulmasına karar verilmiştir. Bu karar, 24 Mayıs 1983’te üye ülkelerin imzasına açılan "EUMETSAT Kuruluş Sözleşmesi"nin imzalanması ile 19 Haziran 1986 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Türkiye, 27 Mart 1984 tarih ve 84/7854 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile bu organizasyona resmen üye olmuştur. Merkezi Almanya’nın Darmstadt şehrinde bulunan EUMETSAT’a halen 30 Avrupa ülkesi "Tam Üye" konumundadır.

EUMETSAT Meteosat-8, 9, 10 ve 11, Metop – B, C ve AB’nin Kopernik Programının bir parçası olan Jason-3, CS, Sentinel 3A, 3B ve 6A uydularını işletmekte, NASA VIIRS uyduları ile birlikte 3. Taraf olarak Japon uydusu Himawari-8 ve NOAA-NASA tarafından işletilen GOES uydularından veri alabilmektedir.

Kurucu üyelerinden olduğumuz EUMETSAT'ın yeni nesil uydu programlarından METEOSAT Üçüncü Nesil (MTG) uydu programına 2022 yılı son çeyreğinde ve EPS-İkinci Nesil (EPS-SG) uydu programlarına 2023 yılı sonunda başlama kararı alınmıştır. Bu kapsamda planlanan program çerçevesinde çalışmalar devam etmektedir.

EUMETSAT’ın Görevleri

• Dünya Meteoroloji Teşkilatı'nın tavsiyelerini dikkate alarak Avrupa’da operasyonel meteoroloji uyduları sistemlerini kurmak, bakımını ve işletilmesini sağlamak,
• Bu sistemlerin uydularının teminini, bakımını ve işletilmesi sağlamak
• Operasyonel olarak iklimin izlenmesine ve küresel iklim değişikliklerinin tespit edilmesine katkıda bulunmak,
• Üye ülkelerin ihtiyaç duydukları uydu verilerini temin ederek bu ülkelerdeki kullanıcılara ulaştırmaktır.

EUMETSAT’ın Yapısı

EUMETSAT, en üst karar organı olan Konsey; Konsey’e belirli konularda tavsiyelerde bulunmak üzere oluşturulmuş Tavsiye Grupları; EUMETSAT’ın yasal temsilcisi olan EUMETSAT Genel Müdürü ve onun tarafından yönetilen EUMETSAT Sekretaryası’ndan oluşmaktadır. (Şekil-2). Sekretaryada bulunan kıdemli personelin ataması Konsey tarafından yapılırken diğer personelin ataması Genel Müdür tarafından yapılmaktadır.

Konsey (Council)

Biri ülkenin Milli Meteoroloji ve Hidroloji Servisinden olmak koşuluyla, her üye devletin en fazla 2 temsilcisinden oluşur. Yılda en az iki kez (Sonbahar ve ilkbaharda) toplanan Konsey, aksine karar verilmedikçe EUMETSAT Genel Merkezinde toplanır.

Politika Tavsiye Komitesi (Policy Advisory Committee - PAC)

EUMETSAT Politikalarını ve özelikle de EUMETSAT Stratejik Yönergesi’ni etkileyen konuları değerlendirir ve Konseye bu konular hakkında rapor verir. PAC, yılda en az bir kez olağan oturumlarda veya Konsey tarafından talimat verildiğinde veya PAC Başkanının girişimiyle toplanır.

Bilimsel ve Teknik Grup ( The Scientific and Technical Group- STG)

Üye ülkelerin delegelerinden oluşur ve yılda olağan olarak en az 1 defa toplanır. Grubun genel olarak amacı, kabul edilen programlarla ilgili her türlü bilimsel ve teknik konuda Konseye tavsiyelerde bulunmak ve ilgili alanlarda gerekli görülen faaliyetler hakkında Konseyi bilgilendirmektir.

İdari ve Mali Grup (Administrative and Finance Group - AFG)

Üye ülkelerin delegelerinden oluşur ve yılda en az 1 defa toplanır. Genel olarak görevi; EUMETSAT’ın her türlü idari ve mali konularında Konsey’e gerekli tavsiyelerde bulunmak; ilgili alanlarda gerek görülen faaliyetler hakkında Konseyi bilgilendirmek; ve Konsey tarafından sunulan maddi kaynakları yönetmektir. Özellikle; EUMETSAT bütçesinin hazırlanması ve yönetilmesi; gerekli para transferlerinin izinlerinin verilmesi; satın alma ve kontratların mali ve yasal yönlerden değerlendirilmeleri; fiyatlandırma politikalarındaki eğilimlerin takibi konuları AFG’nin görevleri arasında yer almaktadır.

Veri Politikası Grubu (Data Policy Group - DPG)

Veri Politikası Grubu’nun (DPG) amacı; veri politikasının uygulanması, onaylanan ve ilerideki programlara ilişkin lisanslama ve herhangi bir faaliyet konusunda Konsey’e tavsiyelerde bulunmaktır. EUMETSAT Veri Politikasındaki ilkeleri ve diğer uluslararası forumlardaki gelişmeleri dikkate alarak, tüm EUMETSAT uydu verilerinin, ürünlerinin ve hizmetlerinin dağıtım ve ücretlendirmesine ilişkin kuralları düzenleme ve EUMETSAT Veri Politikasının uygulanması ile ilgili konularda Konseye tavsiye olarak sunma DPG’nin görevleri arasındadır.

EUMETSAT Uydu Uygulama Merkezleri (Satellite Application Facilities-SAFs)

Üye Devletlerin uzman uzmanlığını kullanmak üzere kurulan Uydu Uygulama Merkezleri (SAF'ler), uydu verilerinin işlenerek her biri özel bir kullanıcı topluluğu ve uygulama alanı için üretilmiş operasyonel veriler ve yazılım ürünleri sağlamaktadır. 8 adet SAF bulunmaktadır. Türkiye Operasyonel Hidroloji ve Su Yönetimine ilişkin Uydu Uygulama Merkezi olan Hidroloji SAF’ta (H-SAF) aktif olarak görev almaktadır.

SAF’lara ilişkin detaylı bilgi